Με αφορμή δημοσίευμα για το λεγόμενο κίνημα «Καταλάβατε τη Γουόλ Στριτ»

«Ενα κίνημα που αγοράζει τραπεζικά δάνεια... Το "Καταλάβατε τη Γουόλ Στριτ" καλύπτει όσους χρεώθηκαν για ιατρικούς λόγους». Το ρεπορτάζ αναδημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή της Κυριακής» 1/12/2013 από την «Γκάρντιαν». Για όσους δεν θυμούνται, το κίνημα «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ», ήταν ένα «κίνημα» ανάλογο του «κινήματος των αγανακτισμένων» που διεκδικούσε «δικαιότερη κατανομή του πλούτου στην κοινωνία και τιμωρία των τραπεζιτών της Γουόλ Στριτ». Ηταν «κίνημα» που αποθεώθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, χρησιμοποιήθηκε από τον ίδιο ως παράδειγμα προς μίμηση για την Ελλάδα και ως μοχλός που μπορούσε να επιβάλλει φιλολαϊκή πολιτική. Να θυμίσουμε επίσης ότι το κίνημα εμφανίστηκε το 2011, με κυβέρνηση στις ΗΠΑ των Δημοκρατικών και πρόεδρο τον Ομπάμα, τη διαχείριση του οποίου εκθειάζει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μια ουσιαστική διαπίστωση

Στις ΗΠΑ σχετικά μ' αυτό το λεγόμενο κίνημα γράφονταν περίπου τα εξής: «Αφού αρχικά αγνοήθηκε από τα αμερικανικά μίντια, το "Occupy Wall Street" και οι μιμητές του έγιναν σύντομα αντικείμενο αυξανόμενου ενδιαφέροντος και ευνοϊκών σχολίων από κεντρώους και προοδευτικούς αναλυτές. Πολλοί Δημοκρατικοί θέλουν να ελπίζουν πως το κίνημα αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως το αριστερό ανάλογο του "κόμματος του τσαγιού", (φράξια στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων με ακόμη πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες θέσεις), δίνοντας κάποια κινηματική αξιοπιστία στο αμερικανικό προοδευτικό κίνημα, που ενώ δεν του λείπουν οι δωρητές, οι δεξαμενές σκέψης κι οι εμβριθείς αναλύσεις, εμφανίζει ατροφικούς κινηματικούς μυώνες, μετά την παρακμή του συνδικαλιστικού κινήματος - που άλλοτε πρόσφερε στην προοδευτική μεσαία τάξη συμμάχους από την εργατική τάξη. Ως τώρα όμως το κίνημα βοήθησε ποικιλοτρόπως στο να μπορέσουν οι προοδευτικοί να καταφέρουν πλείστα πλήγματα στους συντηρητικούς.

Κατ' αρχήν απαξίωσε τον ισχυρισμό του "κόμματος του τσαγιού" πως εκφράζει αυθεντικά το λαό: το εμφανίζει αντιθέτως σαν ένα κίνημα ακραίων στοιχείων που κατευθύνονται από στελέχη των Ρεπουμπλικάνων. Ενώ τα μέλη του OWS κραδαίνουν πλακάτ που γράφουν "είμαστε το 99%", οι υποψήφιοι που υποστηρίζει το "κόμμα του τσαγιού" προωθούν πολιτικές που αποσκοπούν να κάνουν το 1% των πλούσιων ακόμα πλουσιότερο.

Κι γι' αυτό και μόνο το λόγο ο πρόεδρος (Ομπάμα) έχει κάθε λόγο να ευγνωμονεί τους διαδηλωτές ενάντια στην "Γουόλ Στριτ", έστω αν ο ίδιος και οι επιτελείς του έχουν μαζέψει μια περιουσία για την επανεκλογή του προέδρου από δωρητές... στελέχη τους Γουόλ Στριτ». («Occupy Wall Street» and the changing American political landscape. Μάικλ Λιντ, licy Network/ppol.gr, 22/10/2011, αναδημοσίευση στην ιστοσελίδα «Ανανεωτική»).

Επομένως αυτό το λεγόμενο κίνημα το οποίο τόσο πολύ εκθειάστηκε από το ΣΥΡΙΖΑ και από αστικά επιτελεία φαίνεται ότι βόλευε το κόμμα των Δημοκρατικών και τον Ομπάμα. Η παραπάνω ανάλυση δείχνει επίσης ότι λειτουργεί ως μοχλός που τραβά τμήματα της εργατικής τάξης με τα μεσαία στρώματα στην πολιτική των Δημοκρατικών και του Ομπάμα.

Να θυμίσουμε επίσης ότι υπήρξαν δημοσιεύματα ότι ένας από τους υποστηρικτές του λεγόμενου κινήματος «Καταλάβατε την Γουόλ Στριτ» ήταν το ίδρυμα του Τζορτζ Σόρος.

Οι «ακτιβιστές» και οι διαπιστώσεις τους

Τι λέει όμως το ρεπορτάζ της «Γκάρντιαν»;

«Μια ομάδα ακτιβιστών του κινήματος "Καταλάβατε την Γουόλ Στριτ" αγόρασε περίπου δεκαπέντε εκατομμύρια δολάρια προσωπικά χρέη κατά τη διάρκεια της χρονιάς ως μέρος του προγράμματος Rolling Jubilee. Στόχος της πρωτοβουλίας ήταν η παροχή βοήθειας προς κάποιους ανθρώπους, προκειμένου να απελευθερωθούν από τα δυσθεώρητα χρέη τους, αλλά και η επιμόρφωση της κοινής γνώμης.

Το πρόγραμμα Rolling Jubilee δημιουργήθηκε από την ομάδα διαγραφής του χρέους του κινήματος "Καταλάβατε την Γουόλ Στριτ". Η ομάδα αγοράζει τα ιδιωτικά χρέη σε καλή τιμή από τις τράπεζες και απελευθερώνει τους πιστωτές από τις οφειλές τους.

Ο Αντριου Ρος, μέλος της Ομάδας διαγραφής Χρέους και καθηγητής κοινωνικής και πολιτισμικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης λέει ότι η αναλογία στην αγορά των δανείων "είναι περίπου στο είκοσι προς ένα" και η συγκεκριμένη αγορά κόστισε 400.000 δολάρια.

Η Λόρα Χάνα, συντονίστρια του προγράμματος αναφέρει: "Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα δεκαπέντε εκατομμύρια δολάρια δεν είναι παρά μία σταγόνα στον ωκεανό της δευτερογενούς αγοράς χρεών, που δεν επηρεάζει ουσιαστικά το σύνολο των οφειλών εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο λόγος για τον οποίο προχωρήσαμε σε μια τέτοια κίνηση, πέρα βέβαια από το να βοηθήσουμε ορισμένους ανθρώπους, ήταν να ενημερώσουμε όσο περισσότερο κόσμο γινόταν για τη δευτερογενή αγορά χρέους".

Το συνολικό χρέος των 14,7 εκατομμυρίων δολαρίων αγοράστηκε σε τρία κομμάτια, με το τελευταίο να ανέρχεται στα 13,5 εκατομμύρια δολάρια ιατρικών οφειλών που χρωστούσαν 2.693 άτομα σε 45 αμερικανικές πολιτείες και στο Πουέρτο Ρίκο.

Η κ. Χάνα προσθέτει ότι στο 62% όλων των προσωπικών πτωχεύσεων τα ιατρικά χρέη διαδραματίζουν κομβικό ρόλο».

Ορισμένα ερωτηματικά

Πού βρήκε τα χρήματα το λεγόμενο κίνημα για να αγοράσει τα δάνεια; Ποιος το χρηματοδοτεί; Ποια η δέσμευση των πτωχευμένων απέναντι στους αγοραστές των δανείων, δηλαδή στο λεγόμενο κίνημα; Ποια η σχέση επίσης του λεγόμενου κινήματος με τη δευτερογενή αγορά των δανείων; Πώς, γιατί και με ποιους όρους πουλάνε οι τράπεζες στη δευτερογενή αγορά τα δάνεια των πτωχευμένων; Ολ' αυτά μένουν αναπάντητα και δεν είναι καθόλου αθώο. Είναι επίσης ένα ερώτημα γιατί προβάλλεται από τον αστικό Τύπο στην Ελλάδα. Σε μια περίοδο που έχει ανοίξει η συζήτηση για την αγορά, από διάφορους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, «κόκκινων δανείων» από τις ελληνικές τράπεζες, ή για τους πλειστηριασμούς.

Από το συγκεκριμένο ρεπορτάζ βγαίνουν ορισμένα συμπεράσματα:

Το πρώτο είναι ότι ο αμερικάνικος λαός δανείζεται τεράστια ποσά για να αγοράζει υπηρεσίες υγείας. Είναι τεράστιο ποσό τα 13,5 εκατομμύρια δολάρια για 2.693 άτομα, δηλαδή σε καθέναν αναλογούν 5.013 δολάρια. Που σημαίνει ότι το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας είναι εντελώς εμπορευματοποιημένο.

Το δεύτερο συμπέρασμα το λένε οι ίδιοι οι εκπρόσωποι αυτού του λεγόμενου κινήματος, ότι μορφές δράσης σαν αυτές της εξαγοράς δανείων δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα εκατομμύρια εργαζομένων που χρωστούν και δεν μπορούν να πληρώσουν γιατί έχουν πτωχεύσει. Επομένως προς τι ο εκθειασμός αυτής της πρωτοβουλίας; Τι σημαίνει επίσης ότι το λεγόμενο κίνημα στόχευε να ενημερώσει όσο περισσότερο κόσμο γινόταν για τη δευτερογενή αγορά χρέους; Μπορούν οι πτωχευμένοι να ξεπληρώσουν τα δάνειά τους στη δευτερογενή αγορά και με ποιους όρους; Μ' αυτούς που αγόρασε και το λεγόμενο κίνημα; Ούτε αυτό το απαντάνε.

Φαίνεται ότι οι τράπεζες έχουν ξεγραμμένα τα δάνεια των πτωχευμένων, δηλαδή δεν περιμένουν να πάρουν τα λεφτά τους πίσω. Οι τράπεζες δε δημιουργούν μηχανισμούς για να κυνηγούν τα πολλά ατομικά δάνεια που είναι μικροποσά το καθένα ξεχωριστά, συγκρινόμενα με το μέγεθος των κεφαλαίων τους και των δανείων στις επιχειρήσεις. Τα πουλούν λοιπόν στη δευτερογενή αγορά και καθαρίζουν από ζημιές, παίρνοντας και ένα ποσό. Τέτοιες ενέργειες εντάσσονται στα προγράμματα εξυγίανσής τους. Η δευτερογενής αγορά φροντίζει, μάλλον με συμφωνίες ανάλογα μ' αυτόν που χρωστά, για να πάρει χρήματα από τα δάνεια και πάντως δεν πρόκειται να χάσει, θα κερδίσει περισσότερα απ' ό,τι έχει πληρώσει στις τράπεζες για την αγορά τους. Αρα το λεγόμενο κίνημα, με τη συγκεκριμένη ενέργεια κάνει διαφήμιση της δευτερογενούς αγοράς, «πουλώντας ελπίδα» στους πτωχευμένους. Τους σπρώχνει να πληρώσουν. Κάνει διαφήμιση συνολικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που είναι ένα από τα τμήματα του κεφαλαίου στις ΗΠΑ που στηρίζουν τους Δημοκρατικούς και ενίσχυσαν τον Ομπάμα.

Η στόχευση

Το πιο ουσιαστικό όμως συμπέρασμα είναι άλλο. Οτι μέσω αυτής της διαδικασίας, γίνεται προσπάθεια επίδρασης στις λαϊκές συνειδήσεις ότι υπάρχει μορφή διαχείρισης της φτώχειας και της εξαθλίωσης εντός των τειχών του συστήματος, έτσι που αφενός να εκτονώνει την όποια δυσαρέσκεια, αφετέρου να ενισχύει την ψυχολογία ότι μπορούν να ζουν με μειωμένες απαιτήσεις. Γιατί ό,τι και αν κάνει το λεγόμενο κίνημα «Καταλάβατε την Γουόλ Στριτ» οι συνθήκες ζωής των εργαζομένων στις ΗΠΑ δεν αλλάζουν. Αυτό το «κίνημα» που προβάλλεται ως μοχλός λύσης λαϊκών προβλημάτων, δεν μπορεί ούτε καν να βελτιώσει τη ζωή του λαού, αφού δεν εναντιώνεται, στα μονοπώλια, στο κεφάλαιο που με βάση τα δικά τους συμφέροντα, καθορίζουν τη ζωή των λαών.

Και βεβαίως αν αναλογιστούμε πως αυτό το λεγόμενο κίνημα συνέβαλε στη στήριξη του Ομπάμα κόντρα στους Ρεπουμπλικάνους, καταλαβαίνουμε την πολιτική επιδίωξη και τέτοιων δράσεων, όπως η αγορά των δανείων των πτωχευμένων.

Αυτά αντιγράφει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν προβάλλει τη δική του πολιτική διαχείρισης με συμμετοχή της κοινωνίας όπως λέει, με βάση ανάλογη λογική διαμορφώνει την αντίληψή του για το κίνημα. Για παράδειγμα, για τη διαχείριση των «κόκκινων δανείων», ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει να πουληθούν από τις τράπεζες σε άλλο φορέα, τη λεγόμενη κακή τράπεζα, για να εξυγιανθούν οι τράπεζες οι οποίες επίσης θα έχουν και φοροαπαλλαγές, και ο άλλος φορέας, ρυθμίζει και την πληρωμή τους. Πού είναι το πρόβλημα θα πει κανείς; Το πρόβλημα είναι η εξάρτηση «μια ζωή» από τα δάνεια, όταν οι περισσότερες οικογένειες που έχουν δανειστεί, δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη για να ζήσουν. Μονιμότητα στην εξαθλίωση δηλαδή για να μην χάσουν όλα τα δάνεια οι τράπεζες.

Το ουσιαστικό, το θεμελιακό ζήτημα, για την εργατική τάξη και τ' άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα είναι ποιο είναι εκείνο το κίνημα που υπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα κόντρα στον αντίπαλό τους, τα μονοπώλια, το κεφάλαιο. Το ζήτημα όμως αυτό δε χωράει στο σημερινό άρθρο, απαιτεί ως θέμα από μόνο του ανάλυση.