Η ψυχολογική υγεία των εργαζομένων και οι επιχειρήσεις

«Ο όρος "Duty of Care", όπως είναι γνωστό, προσδιορίζει τη νομική υποχρέωση του εργοδότη να διασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων στον εργασιακό χώρο (...) Αρχικά θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι το "Duty of Care" δεν περιορίζεται απλά στη σωματική υγεία και φυσική ασφάλεια, αλλά κυρίως στην "ψυχολογική" υγεία και ασφάλεια και ιδιαίτερα στη διαφύλαξη της ευεξίας (wellbeing) του ανθρώπινου δυναμικού.

Ομως, η υποχρέωση αυτή αφορά μόνο στον εργοδότη; Απλά και ξεκάθαρα, όχι. Αναπόσπαστο μέρος του "Duty of Care" αποτελεί το "Employee Duty of Care", το οποίο συμπεριλαμβάνεται ως διάταξη και στη σχετική νομοθεσία. Οι εργαζόμενοι έχουν και οι ίδιοι την υποχρέωση να φροντίσουν την "ψυχολογική" τους υγεία και ασφάλεια και να αξιοποιήσουν τα μέτρα προστασίας που τους παρέχει ο εργοδότης, σε προληπτικό επίπεδο. Να επιδείξουν, δηλαδή, προσωπική υπευθυνότητα τόσο απέναντι στους εαυτούς τους, όσο και απέναντι στους συναδέλφους τους, έτσι ώστε να μην τους θέσουν σε κίνδυνο και να μην τους βλάψουν - συνειδητά ή ασυνείδητα - με τη συμπεριφορά τους (...).

Η βασική υποχρέωση επικεντρώνεται σε προληπτικά μέτρα με την ανάπτυξη Πολιτικών και Διαδικασιών σε τομείς όπως πρόληψη και διαχείριση οργανωσιακών ρίσκων και έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και των επιπτώσεών τους στους εργαζόμενους και στο εργασιακό περιβάλλον γενικότερα».

Το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί μέρος άρθρου που έγραψε η Δρ. Αναστασία P. Rush, Γενική Διευθύντρια Hellas EAP, Πρόεδρος Hellenic Branch EAPA Int., στο EDITORIAL του «EAP Briefing» 2nd Quarter 2015. Το αναπαρήγαγε δε και με δικά του σχόλια ο αστικός Τύπος.

Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τέτοια άρθρα ή και μελέτες που πυκνώνουν γύρω από το ζήτημα «διαχείριση προσωπικού των επιχειρήσεων» και τα οποία αναφέρονται σε θέματα υγείας και μάλιστα ψυχικής υγείας.

Θα 'λεγε κανείς ότι σωστά γίνονται τέτοιες έρευνες και μελέτες, άλλωστε και το εργατικό κίνημα βάζει στις διεκδικήσεις του το ζήτημα της «υγιεινής και ασφάλειας στους τόπους δουλειάς». Επομένως, το γεγονός ότι γίνονται μελέτες και έρευνες πάνω στο ζήτημα που αναφέρει το άρθρο και μάλιστα στο ζήτημα της πρόληψης, δεν μπορεί κανείς να το προσλάβει ως αρνητικό, θετικό μοιάζει. Και λέμε μοιάζει, γιατί κατά βάθος δε γίνονται από ενδιαφέρον για τους εργαζόμενους, αλλά για τις επιχειρήσεις.

Ισως να ξενίζει και σ' αυτό το άρθρο η ιδιαίτερη βαρύτητα στην «ψυχολογική» υγεία και ασφάλεια και ιδιαίτερα στη «διαφύλαξη της ευεξίας», αλλά αυτό αποτελεί ένα βασικό παράγοντα στην απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να παράγουν, να μπορούν να αυξάνουν την παραγωγή τους κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες και να κερδοφορούν.

Συνυπεύθυνοι εργοδότης και εργαζόμενοι;

Υπάρχουν δύο ζητήματα από το ίδιο το άρθρο που χρήζουν σχολιασμού. Το ένα έχει σχέση με την υποχρέωση των εργαζομένων να φροντίζουν οι ίδιοι για τη δική τους και των συναδέλφων τους «"ψυχολογική" υγεία και "ευεξία"», γιατί τους ορίζει ως συνυπεύθυνους με τον εργοδότη στη δημιουργία τέτοιων συνθηκών στο εργασιακό περιβάλλον, που διαμορφώνουν όμως οι ανάγκες της παραγωγής της επιχείρησης και των κερδών του καπιταλιστή. Το δεύτερο έρχεται ως ερώτημα: γιατί να δημιουργούνται ψυχολογικά προβλήματα στην εργασία;

Το πρώτο ζήτημα, επίσης, δεν είναι καινούργιο. Αποτελεί συστατικό στοιχείο της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας κάθε επιχειρηματικού ομίλου η εξασφάλιση στη συνείδηση των εργαζομένων ότι η εργασία τους εξαρτάται από την επιχείρηση, άρα η επιχείριση, η λειτουργία της και η ανάπτυξή της, δηλαδή η κερδοφορία της, η ολοένα και διευρυνόμενη αναπαραγωγή κερδών και κεφαλαίου, δεν είναι απλά και μόνο και δική τους υπόθεση, αλλά χρειάζεται την αφοσίωσή τους σ' αυτή την υπόθεση, όπως αφοσιωμένος είναι και ο εργοδότης.

Δεν είναι, επομένως, ζήτημα απλά εξασφάλισης όρων υποταγής τους, αλλά συνειδητής συμβολής τους. Να αισθάνονται και να πιστεύουν ότι η επιχείρηση είναι και δική τους, ότι «είναι η επιχείρησή μας». Συμβάλλει σ' αυτό και το γεγονός ότι φροντίζουν ώστε οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης, για να είναι αποδοτικοί, να αισθάνονται ψυχολογικά ότι προσφέρουν έργο και όχι ότι δουλεύουν για ένα μισθό, ελάχιστο σε σχέση με τα κέρδη του καπιταλιστή που παράγει η εργατική τους δύναμη στη δουλειά (αυτή είναι η αληθινή πραγματικότητα), να γνωρίζουν όλη την παραγωγική δραστηριότητα και ας αποτελεί η δουλειά τους μονάχα ένα μικρό μέρος της.

Αυτές οι συνθήκες συμβάλλουν και στην εξασφάλιση «εργασιακής ειρήνης», στην ακόμη μεγαλύτερη συγκάλυψη της σχέσης ταξικής εκμετάλλευσης, στη μη συνειδητοποίηση της ταξικής τους θέσης, ενώ δημιουργούν δυσκολίες στην ταξική ενότητα των εργαζομένων σε αντιεργοδοτική και γενικότερα σε αντικαπιταλιστική βάση.

Ταξικό το περιεχόμενο της επιστήμης

Την ίδια ώρα, οι εργαζόμενοι φορτώνονται ευθύνες που δεν είναι δικές τους. Οχι μόνο και τόσο για τη διατήρηση της «"ψυχολογικής" υγείας και "ευεξίας"», της δικής τους και των συναδέλφων τους, σ' ένα περιβάλλον που διαμορφώνει η εργοδοσία για τις ανάγκες έντασης της εκμετάλλευσης και αύξησης της κερδοφορίας, αλλά και για την ολοένα και μεγαλύτερη δική τους συμβολή σ' αυτό, που βεβαίως τους ωθεί να υπερβαίνουν ακόμη και τα ανθρώπινα όρια απόδοσης, σε σημείο που να φθείρουν την εργατική τους δύναμη ενίοτε και χωρίς τη δυνατότητα αναπαραγωγής της εξ ολοκλήρου, παθαίνοντας ανεπανόρθωτη φθορά, δηλαδή χρόνια νοσήματα.

Ετσι απαντιέται και το δεύτερο ζήτημα - ερώτημα. Οι συνθήκες δουλειάς επιδρούν στην εμφάνιση ψυχολογικών ή και ψυχικών ασθενειών. Δεν αντέχει ο οργανισμός.

Ετσι, παίρνουν μέτρα ώστε να αντιμετωπίζεται το άγχος των εργαζομένων, οι τύψεις αν δεν μπορούν να ανταποκριθούν πάντα το ίδιο καλά, από την απαιτητικότητα της επιχείρησης να δίνει τα πάντα γι' αυτήν. Γι' αυτό το τελευταίο, υπάρχει ολόκληρος επιστημονικός κλάδος για τη διαχείριση προσωπικού που διδάσκεται σε πανεπιστήμια, η «οργανωσιακή υγεία», στα πλαίσια της οποίας αναπτύσσεται και εξελίσσεται και ο κλάδος της «οργανωσιακής ψυχολογίας».

Ποιος είπε, επομένως, ότι η επιστήμη δεν έχει ταξικό περιεχόμενο στον καπιταλισμό; Το περιεχόμενο στην «οργανωσιακή υγεία» εμπεριέχει τις μεθόδους που θα κάνουν τους εργαζόμενους να αισθάνονται δική τους υπόθεση την επιτυχία της επιχείρησης, την αύξηση των κερδών της, την ανάπτυξή της.

Για παράδειγμα, υπάρχει μελέτη της παγκόσμιας ασφαλιστικής εταιρείας «Metlife» που εκτιμά ότι «η ικανοποίηση των εργαζομένων έχει θετική σχέση και με τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, όπως προκύπτουν μέσα από τη συμμετοχή στην εργασία και την αφοσίωσή τους στην επιχείρηση» και ότι «ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι εργοδότες σήμερα στην κρίση που διερχόμαστε, είναι να διατηρήσουν ένα υγιές και αφοσιωμένο εργατικό δυναμικό».

Ολα αυτά τα ζητήματα αποτελούν πεδίο σύνθετης ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης, στα πλαίσια της ταξικής δράσης για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος.

αναδημοσίευσηαποhttp://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=30/12/2015&id=16074&pageNo=15

Μοντέρνοι καιροί- παλιές συνταγές

Οι ελαστικές μορφές εργασίας (ΕΜΕ) δεν αποτελούν καινούργιο "φρούτο" ή καινούργια “καλλιέργεια” στο έδαφος που λέγεται κοινωνική παραγωγή. Έρχονται από παλιά νομοθετημένες σε περιόδους που η ανάπτυξη θεωρούνταν γενικευμένη και έδινε ακόμη και την εικόνα της εσαεί ύπαρξής της. Προβλήθηκαν μάλιστα και ως εναλλακτικές μορφές εργασίας για περιπτώσεις ανθρώπων που η οκτάωρη εργασία αποτελούσε φραγμό στην καθημερινή δραστηριότητα, συμπλήρωμα στο οικογενειακό εισόδημα αλλά ακόμη και μορφή εργασιακής “ψυχοθεραπείας”. Επειδή η πραγματικότητα χαρακτηρίζεται για την σκληρότητά της αποδημεί πολύ εύκολα και γρήγορα τα μυθεύματα.

Σε χώρες "μνημοκρατούμενες" ή μη σχεδόν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση η αναλογία ελαστικών μορφών και σταθερής εργασίας αρχίζει να βαραίνει προς τις πρώτες· και ο λόγος τόσο απλός και ξεκάθαρος. Χαμηλό κόστος στην παραγωγική διαδικασία και ως εκ τούτου μεγαλύτερο κέρδος σε επιχειρήσεις που αξιοποιούν τις μορφές αυτές. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η “ατμομηχανή” της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Γερμανία, αξιοποιεί τις Ε.Μ.Ε  σε ποσοστό που αγγίζει το σαράντα τοις εκατό των συνολικών μορφών εργασίας. Παρόμοια παραδείγματα στη Μεγάλη Βρετανία, Δανία, Ισπανία, Ιταλία κτλ.

Οι επιχειρήσεις εκτός από το μισθολογικό κόστος αποφεύγουν κατά τον ίδιο τρόπο και τις ασφαλιστικές εισφορές (που αποτελούν μέρος του μη μισθολογικού κόστους ) ή τις παρέχουν συνεχώς μειούμενες δραματικά. Έτσι το χρηματοκιβώτιο κάθε φορά αυξάνει, ενώ το σύστημα αξιοποιεί ταυτόχρονα την ανακυκλωμένη φτώχεια για ιδεολογική, πολιτική χειραγώγηση του λαού.

Παίρνοντας κανείς όλα αυτά υπόψη εύκολα δίνει απάντηση γιατί τέτοιες μορφές μεταφέρονται και αξιοποιούνται στο χώρο της υγείας - νοσοκομεία. Τα χιλιάδες κενά σε προσωπικό εύκολα καλύπτονται, τουλάχιστον μέρος αυτών, με αυτόν τον τρόπο. Το κόστος πρέπει να είναι χαμηλό. Η διασφάλιση των κριτηρίων ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας λίγο ενδιαφέρει τους ιθύνοντες, συγκυβερνώντες- Ευρωπαϊκή Ένωση και των παρατρεχάμενων της ίδιας πολιτικής. Ελάχιστο πακέτο παροχών θα εξασφαλίζουν. Την ακραία φτώχεια θα αντιμετωπίζουν. Τα υπόλοιπα από την τσέπη του ίδιου του πελάτη- χρήστη της υγείας. Οι συγχωνεύσεις νοσοκομείων, κλινικών, οι μειώσεις κρατικών δαπανών, η ιδιωτικοποίηση, το επιβεβαιώνουν. Επίσης σημαντικό είναι και θα πρέπει να γίνει καθαρό, το γεγονός, ότι το σύνολο των εργαζομένων με ελαστικές μορφές εργασίας αποτελεί στο χέρι  των ιθυνόντων μοχλό πίεσης ακόμη και τρομοκράτησης προς το σύνολο των εργαζομένων και των απαιτήσεών τους. Σημαντικό εξίσου, και δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο, το γεγονός της γενικότερης εικόνας που διαμορφώνεται στους ίδιους τους εργαζομένους με Ε.Μ.Ε  και δεν είναι άλλη, από αυτή του “πάροικου”, του συμπληρώματος, του αποδέλοιπου. Ωφελούμενος κατά την κυβερνητική ορολογία. Και πως να μην δημιουργηθεί αυτή η εικόνα, όταν οι συνάδελφοι 5μηνίτες θα πρέπει να εναρμονιστούν με την καθημερινή δραστηριότητα. Οι ανάγκες είναι αυτές που καθορίζουν κάθε φορά την δραστηριότητα και οι ανάγκες είναι αυτές που 5μηνίτες ακόμη και οι σπουδαστές ασκούνται στο λαϊκά κατά τα λεγόμενα, "χαμαλίκι". Ντροπή δεν είναι η δουλειά αλλά η απαξίωση το λιγότερο είναι ντροπή.

Σε ένα εκμεταλλευτικό οικονομικό σύστημα, το κράτος έρχεται αρχικά να διασφαλίσει και στη συνέχεια να συμπληρώσει την γενική κατεύθυνση, γίνεται  εργοδότης που αξιοποιεί τις μορφές αυτές και μέσω ΟΑΕΔ, ΜΚΟ ανακυκλώνει την ανεργία και τη φτώχεια. Μακρηγορώντας η βαλίτσα πάει μακριά γι`αυτό κλείνουμε με τα εξής.

Οι συνάδελφοι με Ε.Μ.Ε είναι ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΙ εργαζόμενοι με όποια μορφή εργασίας και αν αξιοποιούνται.

Πρέπει να έχουν την πλήρη κάλυψη του ίδιου του σωματείου ότι αφορά τα εργασιακά δικαιώματα.

Να δουν την παρουσία τους στο χώρο όχι απλά ως ένα χώρο εργασίας, ψευτομεροκάματου αλλά χώρο διεκδίκησης.

Να διεκδικήσουν με σωματεία, επιτροπές 5 μηνιτών που δημιουργήθηκαν στη πόλη την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και δικαιώματα, ταμείο ανεργίας.

Να μπουν στην πάλη για μόνιμη και σταθερή εργασία.

                 ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ 

Η κατάληξη της «αραβικής άνοιξης» 5 χρόνια μετά

Πέντε περίπου χρόνια έχουν περάσει από τη 18η Δεκεμβρίου του 2010, που θεωρήθηκε ημερομηνία εκκίνησης της «αραβικής άνοιξης». Ο τόπος ήταν η Τυνησία και το γεγονός που πυροδότησε τις εξελίξεις ήταν η αυτοπυρπόληση του Μοχάμετ Μπουαζίζι, ενός πλανόδιου πωλητή στον οποίο φέρθηκε υπερβολικά αυστηρά η δημοτική αστυνομία. Οι ταραχές που ακολούθησαν έδωσαν φαινομενικά ορατό πολιτικό αποτέλεσμα. Με τίμημα περίπου τετρακόσιους νεκρούς και με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς και πισωγυρίσματα, τα αιτήματα των διαδηλωτών θεωρητικά ικανοποιήθηκαν. Χρησιμοποιούμε τον όρο «θεωρητικά» γιατί τα αιτήματα αυτά ήταν εξαιρετικά αόριστα και σχεδόν φιλοσοφικά στις διαστάσεις τους. Το αίτημα για «ανθρώπινα δικαιώματα», για «ελευθερία» ή «ελευθερία του λόγου», για «πάταξη της αυθαιρεσίας και της διαφθοράς» των κυβερνώντων δεν συνοδευόταν από οποιοδήποτε συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα και έθιγε μόνο επιφανειακά την ίδια την κοινωνική ανισότητα και την εκμετάλλευση της εργασίας, που ήταν ακριβώς οι πηγές και οι αιτίες της γενικευμένης δυσπραγίας που διέτρεχε τη χώρα.

Γενικά, η πρώτη αυτή γενική δοκιμή της «αραβικής άνοιξης» αποδείχθηκε επιτυχημένη. Τον Οκτώβρη του 2011 η χώρα απέκτησε ένα πολυφωνικό Κοινοβούλιο και στις αρχές του 2014 ένα «δυτικό» Σύνταγμα, όπου κατοχυρώνονταν η «ανοικτή διακυβέρνηση» (open government), τα «ανθρώπινα δικαιώματα», η «ισότητα των φύλων», ενώ η καταστολή ονομάστηκε «προστασία του πολίτη». Αν ψάχνετε για κάτι ισοδύναμο και πιο κατανοητό στα καθ' ημάς, η όλη εξέλιξη ήταν κάτι σαν την άνοδο του Γιωργάκη Παπανδρέου στην εξουσία. Παρ' όλα αυτά, η επιρροή των ισλαμιστών φάνηκε - εκλογικά τουλάχιστον - να περιορίζεται και «δυτικότροπες» πολιτικές δυνάμεις ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας. Η επιτυχία θεωρήθηκε δεδομένη, γεγονός που αποτυπώθηκε με την απονομή του βραβείου Νόμπελ για την Ειρήνη του 2015, στο «Κουαρτέτο για τον Εθνικό Διάλογο» της χώρας, θεσμός που οδήγησε - κατά το σκεπτικό της απονομής - στη δημιουργία μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας στην Τυνησία.

Το βραβείο Νόμπελ έσπευσε να ενθαρρύνει τις δυνάμεις εκείνες που οδήγησαν στη φαινομενική επιτυχία τη μόνη πετυχημένη εφαρμογή της «αραβικής άνοιξης». Λέμε να ενθαρρύνει καθότι οι εξελίξεις του 2014 - 2015 αποκάλυψαν δυσλειτουργίες, στίγματα και κινδύνους. Η κοινωνική δυσπραγία παρέμεινε έντονη και οι αρχικές πολύνεκρες επιθέσεις ισλαμιστών σε τόπους τουριστικής δραστηριότητας (αρχαιολογικό μουσείο, ξενοδοχεία) κλιμακώθηκαν με την πρόσφατη επίθεση στην εκλεκτή προεδρική φρουρά της χώρας. Είναι προφανές ότι η χώρα - πρότυπο των φιλοδυτικών «ανοίξεων» δεν βρίσκεται στην καλύτερή της κατάσταση.

Η εφαρμογή της συνταγής

Συγκριτικά, όμως, θα μπορούσε να είναι και χειρότερα. Η συνταγή της «αραβικής άνοιξης» εφαρμόστηκε στη συνέχεια στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Υεμένη και τη Συρία. Στο πρώτο από αυτά τα κράτη οι μαζικές κινητοποιήσεις στην πλατεία Ταχρίρ ή στην Αλεξάνδρεια, παρά τη βιαιότητα των συγκρούσεων (περίπου 900 θύματα), έδειξαν να οδηγούν σε ανάλογο με την Τυνησία αποτέλεσμα. Το Φλεβάρη του 2011 η κυβέρνηση του Χόσνι Μουμπάρακ ανατράπηκε, αργότερα έγιναν εκλογές, οι εκλογές δεν έβγαλαν αυτό που ο δυτικός κόσμος επιθυμούσε (τις κέρδισε το κίνημα των «Αδελφών Μουσουλμάνων»), οπότε οι νικητές των εκλογών αποπέμφθηκαν από την κυβερνητική εξουσία με μέριμνα και έξοδα του στρατού και ο επικεφαλής των «Αδελφών», ο Μόρσι, βρέθηκε υπόδικος. Σήμερα, καθώς πολλαπλασιάζονται οι επιθέσεις των ισλαμιστών στο Σινά, αλλά και στα αυστηρότατα φρουρούμενα προάστια του Καΐρου, η ανησυχία για το τι θα μπορούσε να σημαίνει μια γενικευμένη αποσταθεροποίηση της Αιγύπτου, μάλλον πρέπει να προκαλεί ρίγη σε όλους - ίσως σε εμάς πρώτους καθότι είμαστε γείτονες της ιστορικής αυτής χώρας.

Ως προς την «επιτυχία» της «αραβικής άνοιξης» στη Λιβύη, ή στην Υεμένη, είναι μάλλον περιττό να επιμείνουμε. Οι χώρες αυτές πολυδιασπάστηκαν και βυθίστηκαν στη δίνη διαρκών εσωτερικών συγκρούσεων και απόλυτης ανασφάλειας και αναρχίας. Θα ήταν απίθανο να εξέλθουν από αυτήν την κατάσταση σύντομα. Ο άγριος θάνατος του Καντάφι παρουσιάστηκε στα δυτικά μέσα ενημέρωσης ως «θεία δίκη», προσθέτοντας ερωτήματα για τις προοπτικές της επίμονης ιμπεριαλιστικής επέμβασης της Δύσης (των ισχυρών καπιταλιστικών μητροπόλεων της Ευρώπης και των ΗΠΑ, για να προσδιορίζουμε τις έννοιες) στην περιοχή.

Χονδρικά, εάν θέλουμε να καταδείξουμε τις παλιές και νέες εστίες πολέμου που προκάλεσε το πνεύμα της «αραβικής άνοιξης», όπως και οι προγενέστερες ιμπεριαλιστικές εκστρατείες στον αραβικό - μουσουλμανικό κόσμο, μπορούμε πλέον να δημιουργήσουμε έναν εντυπωσιακό κατάλογο: Με επίκεντρο την πολύπαθη Συρία, όπου ο πόλεμος παίρνει νέες διαστάσεις με την επέμβαση της Ρωσίας, και με εστίες ανοιχτές και αιματηρές στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Λιβύη, στην Υεμένη, στη Σομαλία, στο Σινά, στο Μάλι, στο Σουδάν, στο Νίγηρα, στη Νιγηρία, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τελευταία την έως τώρα φιλοδυτική και «σίγουρη» Τυνησία, η «αραβική άνοιξη» δείχνει να μετεξελίσσεται σε ένα τεράστιο πολεμικό μέτωπο, εξαιρετικά απρόβλεπτο ως προς τη δυναμική και τις προοπτικές του.

Οπωσδήποτε, οι έως τώρα εξελίξεις πιστώνονται με μια σημαντική εξέλιξη στην ίδια την ευρωπαϊκή πολιτική ενδοχώρα. Την επαναφορά του περί πολέμου λόγου στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας θεωρεί ότι η χώρα του βρίσκεται σε πόλεμο, η κυβέρνηση του Βελγίου εφαρμόζει μέτρα πολέμου, η γειτονική μας Τουρκία επιδίδεται σε παιχνίδια πολέμου και τα δημόσια οικονομικά των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης επιβαρύνθηκαν με πενήντα δισεκατομμύρια ευρώ για την εξυπηρέτηση αναγκών του πολέμου. Στο όνομα της «ασφάλειας» η εσωτερική καταστολή γνωρίζει δόξες μεγάλες ενώ οι διαστάσεις των γεγονότων προσαρμόζονται στις πολεμικές ανάγκες της στιγμής. Επιτρέψτε μου να αμφιβάλω για το κατά πόσο η πρόσφατη «μάχη» της παρισινής συνοικίας του Σεντ Ντενί, όπου 800 πάνοπλοι των «ειδικών δυνάμεων» αναμετρήθηκαν με τρία παιδιά εθισμένα στα ναρκωτικά, στις σέλφι, στην αυτοκαταστροφή και στη δολοφονία των γύρω, θα βρει στο πάνθεο της γαλλικής στρατιωτικής ιστορίας θέση ανάλογη με τις μάχες του Μάρνη, του Αούστερλιτζ, της Ιένας ή του Βαγκράμ...

Το αντιδραστικό περιεχόμενο της «άνοιξης»

Αλλά ας αφήσουμε το ζήτημα της τρομοκρατίας για αργότερα.

Η «αραβική άνοιξη» απέκτησε το δεύτερο συστατικό της από τις μακρινές αναμνήσεις των αστικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα. Εκείνες του 1830 ή του 1848, όπου ανάμεσα στα πολλά επαναστατικά άσματα του καιρού, ξεχώριζε εκείνο το γαλλικό που έφερε τον τίτλο «Le Temps des Cerises» (ο καιρός των κερασιών) και προφανώς υπονοούσε την άνοιξη. Το ίδιο τραγουδούσαν και στην Κομμούνα του Παρισιού του 1871 αλλά υποθέτουμε ότι η αστική τάξη δεν θα ήθελε να το θυμάται αυτό. Στα πλησιέστερα στην εποχή μας χρόνια ο όρος χρησιμοποιήθηκε για να προσδώσει «επαναστατικά» χαρακτηριστικά σε κάθε αντικομμουνιστικό κίνημα που εκδηλωνόταν στην Ευρώπη. Στα 1968, ο όρος «έντυσε» το κίνημα της Πράγας, που ονομάστηκε επί τούτου «άνοιξη της Πράγας». Η λέξη «άνοιξη» χρησιμοποιήθηκε έκτοτε πολύ συχνά στις «πορτοκαλί επαναστάσεις», που αποτέλεσαν την πολιτική αιχμή του δόρατος για την παλινόρθωση του καπιταλισμού στις Λαϊκές Δημοκρατίες και εντέλει στην ίδια τη Σοβιετική Ενωση, κλείνοντας τον μεγάλο επαναστατικό κύκλο του 1917.

Από την Ευρώπη ο όρος μεταφέρθηκε στον αραβικό - μουσουλμανικό κόσμο όταν ολοκληρώθηκαν οι πρώτες ιμπεριαλιστικές εκστρατείες ενάντια στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Οι εκστρατείες αυτές θεωρήθηκαν πετυχημένες καθότι κατέστρεψαν τα εκεί καθεστώτα και οδήγησαν στην εγκατάσταση φιλοδυτικών κυβερνήσεων στην Καμπούλ και τη Βαγδάτη. Η τότε εκτίμηση ήταν ότι οι όποιες αντιστάσεις απέμεναν εκεί θα καμφθούν πολύ σύντομα και ως εκ τούτου οι συμμαχίες των προθύμων μπορούσαν να επιδοθούν στην υπόθαλψη ευρύτερων ανατροπών στον ισλαμικό κόσμο.

Η «αραβική άνοιξη» βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στις μεθόδους και τις τακτικές των «πορτοκαλί επαναστάσεων». Η συνταγή ήταν δοκιμασμένη και σε τελευταία ανάλυση εξακολουθούσε να παράγει αποτελέσματα. Η εγκατάσταση φιλοδυτικής και αντι-ρωσικής πολιτικής ηγεσίας στο Κίεβο της Ουκρανίας είχε γίνει εφικτή με τον ίδιο αυτό τρόπο. Ως προς τον αραβικό κόσμο, η τακτική αυτή στόχευε σε μια επανάληψη του 1989 - 1990 στον περίγυρο της ευρωπαϊκής ηπείρου αυτή τη φορά. Το ζητούμενο ήταν ευδιάκριτο: Η καταστροφή των καθεστωτικών κρατικών μηχανισμών (ειδικά των σχετιζόμενων με το κίνημα του «Μπάαθ») θα «απελευθέρωνε», σε όφελος των καπιταλιστικών κέντρων, λαούς, ανθρώπους, αγορές και πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Η εγκατάσταση στις αραβικές πρωτεύουσες «κυβερνήσεων» αμερικανοσπουδασμένων νεαρών πολιτικών (του είδους που άνθισε σε βαλκανικές ή σε πρώην σοσιαλιστικές χώρες) θα επισημοποιούσε τη μετατροπή αυτών των πολύ πλούσιων γεωγραφικών ζωνών σε «προτεκτοράτα» ενός νέου τύπου - που δεν θα δεσμεύονται δηλαδή τόσο από τις κυβερνήσεις των κρατών-προστατών αλλά που θα συνεργάζονται άμεσα και αποδοτικά με τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, με πιθανή μοναδική «πολιτική» παρεμβολή εκείνη των διεθνών οργανισμών.

Ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και μεθοδική καταστροφή

Αυτοί οι Διεθνείς Οργανισμοί και το φυσικό τους συμπλήρωμα, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αξίζουν ίσως της προσοχής μας σε αυτό το σημείο. Αναφερόμενοι γενικά σε αυτούς θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι αποτελούν το όχημα διά μέσου του οποίου αφαιρούνται από τους λαούς του κόσμου τα πολιτικά τους δικαιώματα σε τρόπο ώστε να γίνονται αυτοί πιο ευάλωτοι στις επιταγές και στις ανάγκες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Για να μην πάμε μακριά, μπορούμε να φέρουμε για παράδειγμα τη χώρα μας, όπου οι συνταγματικές εθνικές συμβάσεις - θεμέλιο των όποιων πολιτικών δικαιωμάτων μπορεί να έχει ο κοινωνικά αδύναμος σε μια αστική κοινωνία - ακυρώνονται μεθοδικά διά μέσου σειράς συμφωνιών που υπογράφει η χώρα σε διπλωματικό επίπεδο με ένα ασύλληπτο πλήθος οργανισμών (περίπου 170). Προφανώς οι πιο γνωστοί από αυτούς είναι ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ ή η Ευρωπαϊκή Ενωση, πλην όμως η ζωή και τα πολιτικά δικαιώματα των ανθρώπων - ή των χωρών - εξαρτώνται και από πλήθος «ανύποπτων» άλλων (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων κ.λπ. κ.λπ.).

Η απόλυτη προσαρμογή στα κελεύσματα αυτών των Οργανισμών είναι το κριτήριο για τη δημοκρατικότητα ή μη ενός καθεστώτος ή ενός κράτους. Τυχόν απείθεια στις παραινέσεις τους ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου και ενίοτε σημαίνει και πραγματικό πόλεμο.

Καθώς το οικουμενικό αυτό σύστημα απεχθάνεται την όποια αντίσταση μπορεί να προβάλουν στην παντοδυναμία του κυβερνήσεις ή απλά και μόνο κρατικές δομές και μηχανισμοί, είναι πρόθυμο να κατεδαφίσει σε βάθος αυτά τα σχήματα. Με την έκφραση σε βάθος υπαινισσόμαστε ότι η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα δεν αρκείται στο να ανατρέψει κυβερνήσεις και καθεστώτα αλλά αποβλέπει στην καταστροφή συλλογικοτήτων και μηχανισμών, του οτιδήποτε μπορεί να σηματοδοτήσει μια οργανωμένη κοινωνία. Η μεθοδική καταστροφή των αστικών μεσοστρωμάτων στις χώρες που δέχονται επίθεση υπηρετεί αυτήν την πολιτική. Τα μεσοστρώματα παράγονται από κρατικούς μηχανισμούς και λειτουργίες (Εκπαίδευση, Υγεία - Πρόνοια, δημόσια έργα, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.) και έχουν την «τεχνογνωσία» που χρειάζεται μια κρατική μηχανή για να λειτουργήσει. Η καταστροφή τους - όπως μεθοδικά φαίνεται να γίνεται στη Συρία - αποκλείει την επανασύσταση οργανωμένου κρατικού μηχανισμού κάτω από οποιαδήποτε κυβέρνηση και καθεστώς.

Στο σημείο αυτό υπεισέρχονται η αναγκαιότητα και ο ρόλος των «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων», των ΜΚΟ. Δεδομένου ότι οι βασικές ανάγκες μιας κοινωνίας πρέπει να εξυπηρετούνται και ότι για την εξυπηρέτησή τους χρειάζεται κάποιος μηχανισμός που να ασκεί τις ζωτικές τουλάχιστον για την επιβίωση των ανθρώπων κρατικές λειτουργίες, οι «μη κυβερνητικές οργανώσεις» καλούνται να καλύψουν το κενό που προκαλείται. Οι ΜΚΟ, σε στενή επαφή με τους διεθνείς οργανισμούς και τις πολιτικές τους στοχεύσεις, με πλουσιοπάροχη χρηματοδότηση από αυτούς και από τις εθνικές κυβερνήσεις των καπιταλιστικών μητροπόλεων, σπεύδουν να διαδραματίσουν το ρόλο τους στον ιμπεριαλιστικό σχεδιασμό.

Ως παρένθεση να σημειώσω εδώ ότι η διαρκώς και μεγαλύτερη υποκατάσταση του δικού μας - ελληνικού - κρατικού μηχανισμού από υπηρεσίες και σχήματα «μη κυβερνητικών οργανώσεων» - όπως φάνηκε στο «προσφυγικό» - είναι μέρος της ίδιας και της αυτής διαδικασίας. Για να το πω ωμά - με κίνδυνο να δυσαρεστήσω πολλούς που εθίζονται στο δηλητηριώδες νέφος παραπλάνησης που καλλιεργεί σε όφελος των καπιταλιστικών συμφερόντων η σοσιαλδημοκρατία - η συρρίκνωση και η κατάρρευση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αμβλύνεται ως προς τις συνέπειες με τη δράση των Γιατρών χωρίς Σύνορα και άλλων παρεμφερών οργανώσεων - και τούτο ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις των όσων στρατεύονται σε αυτά τα σχήματα. Από το σημείο αυτό έως το επιχείρημα της μη αναγκαιότητας ενός συστήματος Υγείας καθώς το κενό καλύπτεται από τη φιλανθρωπική δραστηριότητα του εθελοντισμού, η απόσταση είναι μικρή.

Ρίζες στις αντισοβιετικές τακτικές στο Αφγανιστάν

Αλλά ας επιστρέψουμε στα της Συρίας και της «αραβικής άνοιξης».

Η δημογραφία καθώς και πολλά άλλα πρόδωσαν τους «δυτικούς» σχεδιασμούς. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε εκατό χρόνια νωρίτερα - τον καιρό του ύστερου αποικισμού - ετούτη τη φορά οι «δυτικοί» δεν είχαν ούτε το δημογραφικό ούτε το στρατιωτικό βάρος για να κατακτήσουν τα κράτη αυτά και να επιβάλουν - διά της αυτοπρόσωπης παρουσίας τους - τους νέους κανόνες. Το πληθυσμιακό άθροισμα Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρίας, Λιβύης φτάνει τα 100 εκατομμύρια! Με την Αίγυπτο, τη βόρεια Αφρική και την αραβική χερσόνησο ξεπερνά τα 300! Μια στρατιωτική επέμβαση σε ένα τόσο πολυπληθές περιβάλλον θα απαιτούσε μόνιμη παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών - η αυτοοριζόμενη ως «Δύση» απλά δεν τους έχει.

Οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις περιορίστηκαν, λοιπόν, στην καταστροφή των κρατών αυτών και πιο ειδικά, όπως είπαμε, των μεσοαστικών στρωμάτων που αποτελούσαν στηρίγματα των εκεί καθεστώτων και των αντίστοιχων κρατικών μηχανισμών. Η εμφανής αδυναμία κατάκτησης αποστέρησε τη Δύση από τη δυνατότητα δημιουργίας σύμμαχων προς την υπόθεσή της δυνάμεων διαμέσου του προσεταιρισμού σημαντικών κοινωνικών - και συνακόλουθα πολιτικών - χώρων. Ο προσεταιρισμός αυτού του τύπου θα προϋπέθετε τη λειτουργία κοινωνικών και κρατικών δομών. Αντίθετα, η προφανής ανάγκη στήριξης των στρατιωτικών επιχειρήσεων με την όποια χερσαία δύναμη μπορούσε να εξοικονομηθεί, ανέδειξε, εξόπλισε, ενίσχυσε περιθωριακούς ως προς τη δομή και την ιεραρχία της εκεί κοινωνίας και εξουσίας χώρους. Η ανάγκη αυτή επέβαλε το παιχνίδι με τις θρησκευτικές διαφοροποιήσεις και τη συναλλαγή όλων σχεδόν των μυστικών υπηρεσιών της Δύσης με πολιτικές και στρατιωτικές εκδοχές του ισλαμικού φαινομένου.

Η υπόθαλψη αυτή, η οποία είχε τις ρίζες της στις αντισοβιετικές τακτικές που εφαρμόστηκαν στο Αφγανιστάν, οδήγησε στην εμφάνιση ενός ενισχυμένου ριζοσπαστικού Ισλάμ. Το τελευταίο αυτό, προέκυψε ως εξαιρετικά βίαιο φαινόμενο καθώς δημιουργήθηκε στο πλαίσιο κοινωνικών χώρων που κατέρρεαν και συλλογικοτήτων που, με την εξάλειψη των κρατικών δομών, βρέθηκαν σε κατάσταση διαρκούς διαμάχης και πολέμου αναμεταξύ τους. Το πολιτικό και κοινωνικό κενό πάντοτε προκαλούσε τέτοια φαινόμενα.

Οι όροι δημιουργίας του ισλαμικού φονταμενταλισμού εκπορεύονταν από τις προθέσεις και τα συμφέροντα των ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των διεθνών οργανισμών τους, αλλά ταυτόχρονα συνδέονταν με τη ριζική αναδιαμόρφωση του χώρου μέσα στον οποίο δρούσαν. Στο δεύτερο αυτό επίπεδο η διαπλοκή αυτών των κινήσεων και με πραγματικές πηγές κοινωνικής δυσαρέσκειας δεν ήταν παρά αναμενόμενη εξέλιξη. Οι κινήσεις αυτές βρήκαν πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης όχι μόνο στον εμπόλεμο μουσουλμανικό χώρο αλλά και στις παρυφές των καπιταλιστικών μητροπόλεων, όπου κατοικούν σε κατάσταση γκέτο πλήθος εργατικών εφεδρειών στα υπόψη της διαρκώς επαγγελλόμενης και ουδέποτε ερχόμενης νέας ευρωπαϊκής καπιταλιστικής απογείωσης. Η κοινωνική δυσπραγία στους χώρους αυτούς περισσεύει. Η διασύνδεση της δυσπραγίας αυτής με τις εξελίξεις που προκάλεσε στις γενέθλιες χώρες τους η «αραβική άνοιξη» ήταν επίσης θέμα χρόνου.

Η «αραβική άνοιξη» είναι μηχανισμός διάλυσης κρατών. Τα κράτη που την υπέστησαν απλά διαλύθηκαν - ούτε υποτάχθηκαν, ούτε, πολύ περισσότερο, προσαρμόστηκαν. Στο μεταξύ, ο ασκός του Αιόλου άνοιξε και για να μείνουμε στη μυθολογία συνταυτίστηκε με το άνοιγμα του «κουτιού της Πανδώρας». Το τελευταίο ήταν όλη εκείνη η συσσωρευμένη πολιτική βλακεία που προκάλεσε η έπαρση του καπιταλιστικού στρατοπέδου στη δεκαετία 1990 - 2000. Τότε που η «ιστορία τελείωσε» και εκείνο που απέμενε ήταν ένας απλός «πόλεμος πολιτισμών».

Το αίτημα για ανατροπή της άρχουσας τάξης είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρο

Οι σημερινοί πόλεμοι «αντιποίνων», που συνόδεψαν την «αραβική άνοιξη», σχεδιασμένοι και εκτελεσμένοι από μαθητευόμενους (ή απλά απελπισμένους καπιταλιστές) μάγους οδηγούν σε ένα βαρύ σε συνέπειες ιστορικό ορόσημο. Η σχέση της Ευρώπης με το αραβικό - μουσουλμανικό της περίβλημα, κυριολεκτικά ανατινάχθηκε. Η βίαιη διατάραξη ενός συστήματος που ισορροπούσε δύσκολα για 1.400 χρόνια μάλλον δεν θα περάσει χωρίς συνέπειες. Το «προσφυγικό» είναι απλά ο προάγγελος των εξελίξεων. Το Παρίσι και το επιβατικό ρωσικό «Ερμπάς» έδειξαν τα όρια ενός πολέμου τυφλών «αντιποίνων». Επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά ότι το μπαστούνι έχει δύο άκρες. Μια νέα παράμετρος προστέθηκε σε όσες δημιούργησε η καπιταλιστική κρίση. Η τελευταία έδειξε ότι είναι ικανή να ανατινάξει την ανθρωπότητα καθώς οι ανταγωνισμοί γίνονται ολοένα και πιο έντονοι καθώς η κρίση βαθαίνει. Ο πόλεμος γίνεται συστατικό στοιχείο ετούτης της εφιαλτικής προοπτικής.

Τα αδιέξοδα επιπλέον (να αναφερθούμε περιληπτικά σε αυτό) διασπούν το κυρίαρχο στον κόσμο μας σύστημα δυνάμεων, τον «δυτικό» κόσμο. Το κενό που δημιουργούν τα ίδια αδιέξοδα σπεύδουν να το καλύψουν νέες φιλόδοξες ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις (σήμερα η Μόσχα, αύριο ίσως το Πεκίνο, μεθαύριο ίσως το Νέο Δελχί), ανατρέποντας ισορροπίες και εντείνοντας ανταγωνισμούς. Οι περιφερειακές δυνάμεις - Τουρκία, Ιράν, Σαουδική Αραβία - διεκδικούν και αυτές το μερίδιό τους στο διαφιλονικούμενο τοπίο. Η ρευστότητα γίνεται στοιχείο της πολιτικής ενώ ο πολιτικός χρόνος επιταχύνεται σημαδιακά.

Και μέσα σε όλα αυτά η κυβέρνηση της «δεύτερη φορά αριστεράς», όπως και οι προηγούμενες της «εκατοστή φορά δεξιάς» από κοινού με τους εμπειρογνώμονες του ιμπεριαλισμού, μας υπόσχονται ευτυχία σε τέσσερα - πέντε χρόνια, εάν πρώτα απογυμνώσουμε πλήρως τη χώρα μας από κάθε εφόδιο που θα της επέτρεπε να επιζήσει στον κόσμο που γύρω της διαμορφώνεται!

Από όποια πλευρά και να το δει κανείς, το αίτημα, η ανάγκη για μια βαθιά πολιτική τομή στον τόπο μας, για ενίσχυση του λαϊκού κινήματος, ανατροπή της άρχουσας τάξης και των πολιτικών ελίτ που την εκφράζουν, είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρο. Στις τρικυμίες που διακρίνονται στον ορίζοντα η χώρα μας πλέει ξυλάρμενη με οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς ταγούς που ενδιαφέρονται μόνο για τη διάσωση των τραπεζών τους, της μαύρης οικονομίας τους και των κερδών τους. Προ πολλού, δε, έχουν πάρει διαζύγιο με αυτό που ονομάζουμε πατριωτισμό, δηλαδή με τα συμφέροντα και τις ανάγκες της συντριπτικής πλειονότητας των συμπολιτών μας.

Του Γιώργου ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ*
*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

    

Μέρες και Νύχτες

Andres Trapiellio

"Οι ζωές των άλλων δεν είναι παρά διάδρομοι  με καθρέφτες, ακόμα κι όταν εξελίσσονται με τρόπο τόσο "λογοτεχνικό". Δεν ξέρω γιατί, αλλά πάντοτε πίστευα πως κι οι δικές μας ζωές -λιγότερο ηρωικές-θα μπορούσαν να σηκωθούν λίγο ψηλότερα, αν έρχονταν σε επαφή με τις ζωές εκείνων που αγωνίστηκαν για ιδανικά, που εξακολουθούν -παρόλα όσα συμβαίνουν γύρω μας-να είναι όμορφα και δίκαια"    

Χωρίς να αγγίζει τις βαθύτερες αιτίες μιας "ήττας" ή της "περιπλάνησης" του "ηττημένου" παραμένει ωστόσο μια καλή προσπάθεια που αξίζει της προσοχής μας.

Το Νοσοκομείο της Σαντορίνης δείχνει το δρόμο

Πρότυπο ...«αριστερής» επιχειρηματικότητας για τις μονάδες Υγείας

Το Νοσοκομείο της Σαντορίνης

Με διάταξη που περιεχόταν στο «παράλληλο πρόγραμμα», θεσμοθετούνταν η λειτουργία του Νοσοκομείου Σαντορίνης υπό την οργανωτική, οικονομική, επιστημονική, λειτουργική διαχείριση της Ανώνυμης Εταιρείας Μονάδων Υγείας ΑΕ(σ.σ. η ΑΕΜΥ ΑΕ αποτελεί ΔΕΚΟ που ιδρύθηκε με το νόμο 3293/2004 και έχει υπό την ευθύνη της την Πολυκλινική του Ολυμπιακού Χωριού και το Κέντρο Υγείας Αποκατάστασης Αποθεραπείας Κερατέας).

Δηλαδή, η κυβέρνηση της «κατά προτεραιότητα στήριξης του δημόσιου συστήματος Υγείας»νομοθετεί τη δημιουργία μιας ιδιωτικής ουσιαστικά επιχείρησης στην Υγεία, κλείνοντας ταυτόχρονα το δημόσιο Κέντρο Υγείας του νησιού και μεταφέροντας το προσωπικό του στο νοσοκομείο.

Η έναρξη λειτουργίας του Γενικού Νοσοκομείου Θήρας μέσα από το παραπάνω ιδιοκτησιακό και λειτουργικό καθεστώς, υπηρετεί τη στρατηγική της ΕΕ και της συγκυβέρνησης για «βιώσιμα, αποδοτικά συστήματα Υγείας». Δηλαδή, τη μεγαλύτερη προσαρμογή τους στους κανόνες της επιχειρηματικής δράσης, των οικονομικά αυτοδιοικούμενων κρατικών μονάδων Υγείας, που σημαίνει ότι θα αυτοχρηματοδοτούνται από την ανάπτυξη επιχειρηματικής δράσης, την πώληση υπηρεσιών στους πελάτες - ασθενείς, στον ΕΟΠΥΥ κλπ., χωρίς να επιβαρύνουν παρά ελάχιστα το κράτος.

Αυτό αναφερόταν ρητά και στο «παράλληλο πρόγραμμα»: Το κράτος θα δίνει μια «εισφορά προς την ΑΕΜΥ ΑΕ», που «μπορεί να αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις οικονομικές συγκυρίες», ενώ η χρηματοδότηση του νοσοκομείου θα γίνεται κυρίως από την επιχειρηματική του δράση, από την πώληση υπηρεσιών στους ασθενείς: Νοσήλια και εισπράξεις από τις ιατρικές πράξεις, έσοδα από εξωτερικά ιατρεία και άλλες δομές του νοσοκομείου, εκμετάλλευση, ενοικίαση κυλικείου και άλλων χώρων του νοσοκομείου, δράσεις ιατρικού τουρισμού και κάθε είδους συμβάσεις με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.

Επίσης, οι κάθε είδους συμβάσεις που θα συνάπτει το νοσοκομείο με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (π.χ. ασφαλιστικές εταιρείες, τουριστικά πρακτορεία, τουριστικούς οργανισμούς) «έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν την ανταγωνιστική λειτουργία του Νοσοκομείου και την αύξηση των ίδιων πόρων του (...) με αντίστοιχη ελάφρυνση της κρατικής χρηματοδότησης».

Μάλιστα, δεν θα μειώνεται μόνο η κρατική επιχορήγηση ολοένα και περισσότερο, αλλά, επιπλέον, οι Μονάδες Υγείας θα «συνεισφέρουν» στο κράτος (!), αφού «τυχόν πλεόνασμα των εσόδων του» νοσοκομείου «θα διατίθεται στο Ελληνικό Δημόσιο για σκοπούς του υπουργείου Υγείας». Αυτή είναι η «αριστερή» ανακατανομή των πόρων. Να ξαναπληρώνει ο λαός όταν πηγαίνει στα νοσοκομεία - πέραν των εισφορών στον κλάδο Υγείας, της άμεσης και έμμεσης φορολογίας - για να χρηματοδοτεί ο ίδιος ένα μεγάλο μέρος των παροχών που έπρεπε να έχει από το κράτος.

Ακόμα, η ΑΕΜΥ ΑΕ θα μπορεί να προσλαμβάνει προσωπικό (γιατρούς, νοσηλευτές κ.λπ.) με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, που θα διακυμαίνεται ανάλογα με την εποχή και θα πληρώνεται από την ΑΕ. Θα μπορεί να αποσπάται προσωπικό από μονάδες Υγείας του ΕΣΥ, αλλά η πληρωμή των εφημεριών, νυχτερινών και αργιών θα επιβαρύνει την ΑΕΜΥ ΑΕ.

Ετσι, το Νοσοκομείο Σαντορίνης, που φτιάχτηκε με χρήματα του ελληνικού λαού και παρέμενε κλειστό για χρόνια, αντί να λειτουργήσει με αποκλειστική χρηματοδότηση από το κράτος και να προσφέρει απολύτως δωρεάν τις υπηρεσίες του στους κατοίκους της Σαντορίνης και των γύρω νησιών, θα λειτουργεί με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Ο παραπάνω τρόπος λειτουργίας των κρατικών μονάδων Υγείας συνολικά και του Νοσοκομείου Σαντορίνης θα έχει ως συνέπεια τη διαφοροποίηση και ανισότητα στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, περισσότερες πληρωμές των ασθενών, πιο φθηνούς και πιο ευέλικτους εργαζόμενους - προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές - ενώ δομές, υπηρεσίες, τμήματα που δε θα μπορούν να «ανταποκριθούν», δηλαδή δεν θα κρίνεται συμφέρουσα κι αποδοτική η λειτουργία τους, θα απαξιώνονται και θα κλείνουν.

Ειδικά για το Νοσοκομείο της Σαντορίνης έχει σημασία το ενδιαφέρον που έδειξε όλο το προηγούμενο διάστημα το τμήμα του κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον τουρισμό. Δηλαδή, ισχύει για την κυβέρνηση το «δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι».

αναδημοσίευση απόhttp://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=20/12/2015&id=16069&pageNo=8

Η αδιαφορία είναι σιωπή και η σιωπή δεν είναι φωνή. Φωνή είναι μόνο η φωνή

Η ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΤΟΥ Δ.ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ

Συμπαραστέκεται και συμμετέχει στον αγώνα των γονέων και μαθητών του σχολικού συγκροτήματος “Καρατάσου” για το οξυμένο  πρόβλημα που λέγεται αμίαντος  (εγκαταλελειμμένος στο πρώην εργοστάσιο Χίτζου) με τις γνωστές επιστημονικά τεκμηριωμένες επιβαρύνσεις σε υγεία και περιβάλλον ως αποτέλεσμα της αποδόμησής του

Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΧΙΤΖΟΥ που δημιουργήθηκε κάτω από αυτές τις συνθήκες καλεί τους γονείς, τους κάτοικους της γειτονιάς του “Καρατάσου”, φορείς, σε κοινή δράση για να προχωρήσει η διαδικασία επίλυσής του· πρόβλημα που έρχεται από παλιά, αλλά η “αδιαφορία -κόστος” των ιθυνόντων οδηγεί στην διαιώνισή του.

Αυτή η αναγκαιότητα οδηγεί εκ νέου, τους  συλλόγους γονέων, περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους, που δραστηριοποιούνται στις γειτονιές, ως συνέχεια των προηγούμενων διαμαρτυριών-κινητοποιήσεων, να απευθυνθεί σ`όλους εσάς και  στο καθένα ξεχωριστά και να σου πει ότι οι ζωές, οι ζωές των παιδιών μας δεν μπορούν να μπαίνουν σε κανένα ζύγι οικονομικού κόστους. Η υγεία των παιδιών μας, του γείτονα, των κατοίκων της περιοχής δεν μπορεί να εμπορεύεται. Δεν μπορούν  να θεωρούν οι υπεύθυνοι (πρώην εταιρεία Χίτζου, τράπεζα, πολιτεία ή και οι τρεις μαζί) ότι οι ζωές μας  τσουβαλιάζονται ως αναλώσιμες στο βωμό του καθόλου κόστους. Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΧΙΤΖΟΥ πιστεύει ότι  η ευθύνη βαραίνει τις πλάτες της πολιτείας. Η πολιτεία πρέπει να αναλάβει την αποκομιδή και να επιρρίψει, όπου αυτή κρίνει, ευθύνες. Γι`αυτό γονέα, κάτοικε της γειτονιάς, μην αδιαφορείς για σένα, το παιδί, για όλους.

Η αδιαφορία είναι σιωπή και η σιωπή δεν είναι φωνή. Φωνή είναι μόνο η φωνή

Γ`αυτό σε καλούμε να ορθώσεις φωνή μαζί μας.

Απαίτησε μαζί μας να απομακρυνθεί άμεσα ο αμίαντος .

Κανένας δεν χαρίζει. Ο αγώνας διεκδικεί και κατακτά.

 Συμπαραστάτης σ`αυτή την προσπάθεια βρίσκεται η

ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΤΟΥ Δ.ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ

Οικονομική – κοινωνική κρίση και εξάρτηση

Για όλους εμάς που πιστεύουμε πως η εξάρτηση από ναρκωτικά είναι ένα πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο, που επηρεάζεται άμεσα από τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι νέοι κυρίως άνθρωποι διαμορφώνουν τη συνείδησή τους και οραματίζονται το μέλλον τους, έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε για την έκταση που θα πάρει η τοξικοεξάρτηση στη χώρα μας.

Βλέπετε η βαθειά οικονομική κρίση του συστήματος συμπαρασύρει μια σειρά από άλλες παραμέτρους της ζωής μας, έτσι που μπορούμε να μιλάμε για μια συνολική κρίση που αφορά όλες τις πλευρές της κοινωνικής μας ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι παράλληλα με τα δυσβάσταχτα για τις οικογένειες των εργαζόμενων οικονομικά μέτρα, έχει εξαπολυθεί μια ακόμα πιο σφοδρή ιδεολογική επίθεση σε όλα τα επίπεδα. Στόχος αυτής της επίθεσης είναι να περάσει σαν φυσικός νόμος στη συνείδηση των νέων ότι η ζωή τους δεν έχει καμία αξία. Πρέπει να μάθουν να ζουν κυνηγώντας μια επισφαλή θέση εργασίας χωρίς ασφάλιση, χωρίς υγειονομική περίθαλψη. Πρέπει να ξεχάσουν τι σημαίνει μόρφωση και να συμβιβαστούν με μια φτηνή εξειδίκευση. Πρέπει να περάσουν στα αζήτητα τις ανάγκες τους για αθλητισμό και ερασιτεχνική δημιουργία.

Άλλωστε τα τηλεοπτικά κανάλια που έχουν αναλάβει σημαντικό ρόλο στην ιδεολογική χειραγώγηση λαού και νεολαίας δίνουν καθημερινά πολύ παραστατικά το προφίλ του «ανθρώπου» που θέλουν να οικοδομήσουν. Πρόκειται για ένα αποτροπιαστικό μοντέλο που ξεπουλά το κορμί, την ψυχή, την αξιοπρέπειά του στο όνομα μιας καλής οικονομικής αμοιβής, λίγης τηλεθέασης, μιας με οποιοδήποτε τρόπο προβολής.

Το «μοντέλο» τους δεν πρέπει να έχει καμιά αναστολή, κανένα φραγμό, κάνει τα πάντα στο όνομα μιας δήθεν απελευθέρωσης και φυσικά μέσα στα πάντα περιλαμβάνεται και η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Δεν είναι τυχαίο που μέσα στον προβαλλόμενο πολιτιστικό συρφετό, η προβολή της ναρκωκουλτούρας καταλαμβάνει τη δική της ξεχωριστή θέση.

Ούτε επίσης είναι σύμπτωση ότι αυτή την εποχή επέλεξαν να εμφανιστούν οι εκπρόσωποι της Διακομματικής Συμμαχίας «Αλλάξτε πολιτική για τα Ναρκωτικά» (βλέπε άρθρο στο περιοδικό, μια συμμαχία που λόγω και των πολιτικών επιλογών των συμμετεχόντων δεν μπορεί να αρθρώσει ούτε μια πρόταση για τα προβλήματα και τα δικαιώματα των νέων και καταλήγει σε ένα και μοναδικό: να καλέσει τον Πρωθυπουργό να αφήσει ελεύθερη τη χρήση ναρκωτικών.

Θεωρώντας την εξάρτηση ως την πιο ακραία μορφή αλλοτρίωσης της ανθρώπινης προσωπικότητας πιστεύουμε πως σε συνθήκες κρίσης της κοινωνίας ο αγώνας κατά των ναρκωτικών αποκτά ιδιαίτερο χαρακτήρα.

Κι αυτό όχι γιατί αντικειμενικά απασχολεί ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας (εξαρτημένους, περιστασιακούς χρήστες, νέους που δοκίμασαν ή σκέφτονται να δοκιμάσουν), αλλά γιατί η αντιπαράθεση με την πολιτική «αφήστε ελεύθερα τα ναρκωτικά» είναι μια μάχη αντίστασης, αγώνας κατά του συμβιβασμού και πρόκριμα για μια αγωνιστική στάση ζωής.

Αν σκεφτούμε πόσοι νέοι χάνουν στη δίνη της εξάρτησης την κοινωνική τους οντότητα, τότε κανείς δεν δικαιολογείται να θεωρεί αυτή την πλευρά της κοινωνικής δράσης δευτερεύον ή τριτεύον ζήτημα.

Το ΕΣΥΝ αυτή την περίοδο εντείνει τις προσπάθειές του να μεταφέρει τα μηνύματά του στους μαθητές, στους νέους γενικότερα, στους τόπους δουλειάς, στις γειτονιές.

Όσο αυτή η προσπάθεια αγκαλιάζεται από τους μαζικούς φορείς τόσο πιο αποτελεσματική θα γίνεται.

Όσο πιο έντονα και πρακτικά ο αγώνας κατά των ναρκωτικών συνδέεται με την πάλη για γενικότερες ανατροπές τόσο πιο κοντά θα μας φέρνει στο στόχο για μια κοινωνίας που οι νέοι δεν θα χρειάζονται κανένα ναρκωτικό. 

Χρήστος Γκρεκιώτης

Γιατρός, Μέλος της Γραμματείας του ΕΣΥΝ,

Πρόεδρος του Παραρτήματος Πάτρα

Περισσότερη αρθρογραφία που αφορά την εξάρτηση στην ιστοσελίδα του ΕΣΥΝhttp://www.e-esyn.gr/                                                                                     

Ούτε «παράλληλο» ούτε φιλολαϊκό

Το πολυνομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση «για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου», με τον προπαγανδιστικό τίτλο «παράλληλο πρόγραμμα», κάθε άλλο παρά τέτοιο είναι.

Στην πραγματικότητα, περιέχει μέτρα που αφορούν τον πυρήνα της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης, διατάξεις - προαπαιτούμενα για βαθύτερες αντιδραστικές αλλαγές σε άλλους τομείς του κυβερνητικού προγράμματος και, δίπλα σε όλα αυτά, μια σειρά από μέτρα για τη διαχείριση της φτώχειας, που επαναδιατυπώνονται από παλιότερους νόμους.

Δεν περνάει, τέλος, απαρατήρητο ότι σε ορισμένα σημεία του νομοσχεδίου, η κυβέρνηση ενσωματώνει αποσπασματικά κάποια αιτήματα που προέβαλλε το κίνημα, όχι με στόχο βεβαίως τη θεμελίωση δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζομένων αλλά σε μια προσπάθεια να «κλείσει στόματα», να χειραγωγήσει και να ενσωματώσει αντιδράσεις, ιδιαίτερα μπροστά στην κατάθεση των νομοσχεδίων για το Ασφαλιστικό και τα Εργασιακά.

Με αυτόν τον τρόπο πρέπει να διαβαστεί το νομοσχέδιο - «σκούπα» της κυβέρνησης από τους εργαζόμενους και το λαό, και να μην περάσει η προπαγάνδα της ότι συζητάει και ψηφίζει ρυθμίσεις που ανακουφίζουν τα λαϊκά στρώματα από τα δεινά των μνημονίων.

Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα: Με το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση συστήνει επιτροπή για την αναμόρφωση εκ νέου της Τοπικής Διοίκησης, την αναθεώρηση δηλαδή του σημερινού «Καλλικράτη». Πρόκειται για σοβαρή παρέμβαση στη δομή της κρατικής διοίκησης, η οποία, όπως και οι προηγούμενες, γίνεται για να προσαρμοστεί καλύτερα ο κρατικός μηχανισμός, σε όλη του την κλίμακα, στις σύγχρονες και συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του κεφαλαίου.

Η πείρα από τον «Καποδίστρια» Ι και ΙΙ, και κυρίως από τον «Καλλικράτη», αυτό επιβεβαίωσε, αφού η βαθμίδα της Τοπικής Διοίκησης αναβαθμίστηκε σε ό,τι αφορά τη σημασία της στο πέρασμα της αντιλαϊκής πολιτικής και στην πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση των συμφερόντων μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Ανάλογο παράδειγμα είναι και οι διατάξεις που περιέχει το νομοσχέδιο για το Προσφυγικό. Εκτός του ότι επιχειρεί να διευθετήσει ζητήματα που προκύπτουν από τους ανταγωνισμούς μερίδων του κεφαλαίου, όπως για τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών από ναυτιλιακές εταιρείες, δίνει επιπλέον τη διαχείριση των Κέντρων Μεταναστών σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δηλαδή σε ΜΚΟ, οι οποίες αναγορεύονται και επίσημα «κουμανταδόροι» αυτών των κέντρων, βασικοί πυλώνες άσκησης της μεταναστευτικής πολιτικής από την πλευρά του κράτους.

Στα μέτρα που αποτελούν πρόδρομο βαθύτερων αλλαγών σε βάρος του λαού, μπορούμε να εντάξουμε τη λειτουργία του Νοσοκομείου Σαντορίνης υπό την Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας ΑΕ, που θα γίνεται με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Προφανώς, πρόκειται για πιλότο του «μοντέλου» που θα ακολουθηθεί στο σύστημα Υγείας στη χώρα μας.

Αλλά και τη λεπτομερή καταγραφή από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ) των προνοιακών κοινωνικών επιδομάτων και των στοιχείων των δικαιούχων, που παλιότερα είχε υποδειχτεί ως το πρώτο βήμα για την κατάργηση αυτών των επιδομάτων μέσω της ενσωμάτωσής τους στην οικονομική ενίσχυση του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», στα όρια της ακραίας φτώχειας.

Στο νομοσχέδιο επαναδιατυπώνονται ορισμένα άλλα μέτρα για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, και αυτά όχι για όλους (παροχή δωρεάν ρεύματος, επίδομα σίτισης και ενοικίου κ.ά.) καθώς και ορισμένες δίκαιες διεκδικήσεις του κινήματος (όχι τυχαία, αφορά μέτρα που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος ούτε έρχονται σε αντιπαράθεση με την εργοδοσία), όπως η παροχή αδειών στα «πεντάμηνα», ή η κατάργηση της ΠΝΠ για την ποινικοποίηση των μαθητικών αγώνων κ.ά. Τα τελευταία είναι το «αμπαλάζ» για να συγκαλυφθεί η ουσία των άλλων μέτρων του νομοσχεδίου, αλλά και του συνόλου της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης, διαμορφώνοντας ψεύτικες προσδοκίες, την ίδια ώρα που στρώνεται το έδαφος για τις νέες ανατροπές σε Ασφαλιστικό και Εργασιακά που ακολουθούν άμεσα.

αναδημοσίευση αποhttp://www.rizospastis.gr/page.do?id=16064&publDate=17%2F12%2F2015&pageNo=1

Τα λελογισμένα

ο κύριος λελογισμένη βία

Για κάτι που δεν θα μπορούσε κάποιος να κατηγορήσει την κυβέρνηση είναι για τον συνεχή και αδιάλειπτο εμπλουτισμό της γλώσσας μας με όρους και έννοιες που οι φτωχές  ως τώρα γλωσσικές  παραδόσεις δεν ευόδωσαν να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό μας. Και στο σημείο που οι ιδεολογικοί πατέρες τους συμφωνούν διαφωνώντας με το σοσιαλισμό και πως αυτός μπορεί να επιτευχθεί, διώχνοντας στο πυρ το εξώτερον την επαναστατική διαδικασία, που θα ηγηθεί η εργατική τάξη,  βρίσκεται στην ιδιαίτερη θέση να χρησιμοποιεί την λελογισμένη βία κατά των  μεταναστών. Βέβαια διατηρεί την αισθητική του πράγματος απομακρύνοντας δημοσιογράφους κι ότι άλλο κινείται σε ακτίνα τεσσάρων χιλιομέτρων για να μην προκληθούν δυσάρεστα τα αισθητήρια όργανά μας.

οι κύριοι χαράζοντας τα σύνορα

Δεν είναι και λίγα τα είκοσι πέντε χρόνια που προσπαθούν να μας πείσουν για το παράλογο δήθεν του σοσιαλισμού, την ύπαρξη του τείχους του Βερολίνου, αποκρύβοντας με κάθε τρόπο την ουσία του πράγματος, ποιες δηλαδή είναι οι αιτίες που οδήγησαν στο χτίσιμό του. Μέχρι και μέρα μνήμης και εορτασμού καθιέρωσαν και προς ενίσχυση αυτού ορθώνουν συρματοπλέγματα τριγύρω των χωρών τους για να διασφαλίσουν τι;

Ο ρατσισμός και ο καπιταλισμός νύχι δέρμα είναι.

Την λελογισμένη βία ακολουθεί ο λελογισμένος έλεγχος και η λελογισμένη είσοδος του μαύρου προλεταριάτου στις χώρες εκείνες που τα αφεντικά τρίβουν τα χέρια τους. 

Ο κύριος ασφαλιστικό

Το ασφαλιστικό  ακούγεται σαν ένα πρόβλημα υγείας που χρονίζει γιατί δεν του δίνεται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Ή μια μαθηματική εξίσωση που ψάχνει τη λύση της. Είναι όμως έτσι;  Εύκολα δίνεται η απάντηση αν αναλογιστεί κανείς ότι οι ασφ.εισφορές αποτελούν το μη μισθολογικό κόστος κάτι που τα αφεντικά έχουν  βάλει στο στόχαστρο εδώ και δεκαετίες. Άρα οι μέχρι τώρα νόμοι και η εφαρμογή τους  απόλυτα επιτυχημένοι θεωρούνται γιατί τεράστια χρηματικά ποσά παραμένουν στα χρηματοκιβώτιά τους.

Ως ΥΓ το αναφέρουμε ,τα δις των αποθεματικών των ταμείων που μετατράπηκαν θαλασσοδάνεια μέχρι τη δεκαετία του 80,τζογαρίστηκαν στο χρηματιστήριο τη δεκαετία του 90,δομημένα ομόλογα τη δεκαετία του 2000 και το κούρεμα του PSI  τη μνημονιακή περίοδο τις τσέπες λελογισμένων γνωστών και άγνωστων φούσκωσαν.

Οδός Αβύσσου αριθμός 0

"Κάποτε  δοκίμασαν μερικοί να φωνάξουν, αλλά χάθηκαν μαζί με τη φωνή τους. Στον κόσμο αυτό,  αν ήρθες μόνο για να μετρήσεις τα χρόνια σου και να φύγεις, δεν έχεις να φοβηθείς από τίποτα. Ποτέ τον φρόνιμο άνθρωπο δεν τον πειράζουν....  Μα αν είναι να χαθεί κάποτε  ο κόσμος,  θα χαθεί από τους φρόνιμούς του. Γιατί οι φρόνιμοι, με τη φρονιμάδα τους,  βοήθησαν τους σκληρούς να γίνουν σκληρότεροι." 

Μακρόνησος

"Τα τελευταία τούτα χρόνια στον τόπο αυτόν ειπώθηκαν τα χειρότερα ψέματα της ιστορίας του.  Ειπώθηκαν ψέματα που ντράπηκαν και τα ίδια,  μια και δεν ντρέπουνταν τα στόματα που τα έλεγαν. Έγινε πολλή κατάχρηση στόμφου,  πολλή  κατάχρηση φτηνού λυρισμού,  πολλή σπατάλη άχρηστης φιλοπατρίας....Τι φιλοπατρία είναι αυτή όταν οι πατριώτες πέθαιναν στο όνομα της πατρίδας σαν προδότες; Και μόνο οι αρχαίες τραγωδίες μας - για πρώτη φορά στον τόπο που γεννήθηκαν- χλώμιαναν και μίκρυναν  γιατί τις ξεπέρασε η ζωή. Τέλος."