ΑΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ» - «ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ»
Ο καθένας «γιατρός» του εαυτού του και... τα έξοδα δικά του
«Αν το 5% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων μετατραπούν σε ΜΗΣΥΦΑ (Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα), το συνολικό όφελος για την Κοινωνική Ασφάλιση εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 160 εκατομμύρια ευρώ (...) Τα περιθώρια διεύρυνσης της αγοράς ΜΗΣΥΦΑ κυμαίνονται από 15% έως και 34% (...) Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τη μικρή κάμψη του μέσου αριθμού ετήσιων επισκέψεων σε φαρμακεία το 2016, οι επισκέψεις με σκοπό την αγορά ΜΗΣΥΦΑ αυξήθηκε, στο 56% από 52%. Παράλληλα, αύξηση κατέγραψαν οι επισκέψεις για την αγορά μη φαρμακευτικών προϊόντων, 21% από 17%, καθώς και απλά για τη λήψη συμβουλών από το φαρμακοποιό, 11% από 7%...».
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατο συνέδριο με θέμα «Τα Οφέλη της Αυτοθεραπείας για Πολίτες και Οικονομία», το οποίο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσεως (EΦEX) και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχάνων και Αντιπροσώπων Αρωμάτων και Καλλυντικών (ΠΣΒΑΚ). Στόχος του συνεδρίου, όπως σημειώνεται, ήταν «να αναδειχθούν τα σημαντικά οφέλη για τους πολίτες, την Κοινωνική Ασφάλιση καθώς και για την ελληνική οικονομία, από την ανάπτυξη της χρήσης των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ) από τους ασθενείς για την αντιμετώπιση ήπιων συμπτωμάτων και προβλημάτων υγείας».
Πρόκειται για την αντιδραστική προπαγάνδα σχετικά με τη λεγόμενη «αυτοθεραπεία» και «αυτοφροντίδα» των ασθενών, δηλαδή οι ίδιοι οι ασθενείς να αναλαμβάνουν τη διάγνωση και την επιλογή της θεραπείας, χωρίς να απευθύνονται σε γιατρό...
Κίνδυνοι και εκτόξευση των πληρωμών για τους ασθενείς
Ενα από τα «επιχειρήματα» που ακούστηκαν και στο συγκεκριμένο συνέδριο είναι ότι μέσω της λεγόμενης «αυτοθεραπείας» θα μειωθεί η φαρμακευτική δαπάνη. Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι ασθενείς δεν θα πληρώνουν λιγότερα. Η αναφορά στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης αφορά στο τι θα πληρώνει το κράτος.
Είναι ενδεικτικό ότι την τελευταία 6ετία οι συνεχείς και δραστικές μειώσεις στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη (από 5,2 δισ. ευρώ το 2009 στα 1,9 δισ. ευρώ το 2015) οδήγησαν στην εκτόξευση της μεσοσταθμικής συμμετοχής των ασφαλισμένων, από το 9% το 2009 στο 30% το 2015. Δηλαδή, κράτος και ασφαλιστικά ταμεία πλήρωσαν κατά 57,7% λιγότερα, ενώ οι ασφαλισμένοι πλήρωσαν ως συμμετοχή κατά 43,1% περισσότερα. Κι αυτό, μάλιστα, όχι για όλα τα φάρμακα, αλλά μόνο για όσα αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ. Το ποσοστό που πλήρωσαν οι ασφαλισμένοι είναι πολύ μεγαλύτερο αν ληφθεί υπόψη ο αυξανόμενος αριθμός των ΜΗΣΥΦΑ, τα οποία δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ και πληρώνονται εξολοκλήρου από τους ασθενείς.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο τα ΜΗΣΥΦΑ αναγορεύονται σε εργαλεία «αυτοθεραπείας», ενώ ο ΕΦΕΧ προτείνει το διπλασιασμό τους.
Τα ΜΗΣΥΦΑ, βέβαια, έχουν όλες τις ιδιότητες των φαρμάκων, δηλαδή παρουσιάζουν συγκεκριμένη φαρμακολογική δράση, μεταβάλλουν τη λειτουργία ενός βιολογικού συστήματος μέσω των χημικών τους δράσεων. Κι όπως όλα τα φάρμακα, παρουσιάζουν ανεπιθύμητες παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα ή τρόφιμα (π.χ. η χρήση πολλών αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει ηπατοτοξικότητα και σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές).
Αν κάποιος ασθενής αποφασίσει να πάρει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα για να αντιμετωπίσει συγκεκριμένο σύμπτωμα, χωρίς την κατάλληλη διάγνωση για την αιτία που το προκάλεσε, μπορεί να μην εμφανίσει αναγκαστικά κάποια παρενέργεια, όμως είναι πιθανόν το φάρμακο να μην του προσφέρει τίποτα, ακόμα και να συγκαλύψει την αιτία της πάθησης κι έτσι να συνεχίσει αυτή να εξελίσσεται.
Η εξέταση και διάγνωση από αρμόδιο γιατρό, ακόμη και για κάποιο πρόβλημα που μοιάζει ήπιο, οι διαγνωστικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν, η χορήγηση κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος, αλλά και η πρόληψη, δεν μπορεί να «υποκατασταθούν» με κριτήριο ότι αυτά «κοστίζουν». Οι δήθεν εκσυγχρονιστικές προτάσεις για «αυτοθεραπεία» εντάσσονται στην πολιτική περιορισμού των κρατικών και ασφαλιστικών δαπανών, αποτελούν φθηνή κι επικίνδυνη υποκατάσταση των μεγάλων ελλείψεων στη δημόσια πρωτοβάθμια περίθαλψη που προκαλούνται από αυτήν την πολιτική.
Αποκαλυπτική η ευρωπαϊκή εμπειρία
«Να εναρμονιστεί η χώρα μας με την ευρωπαϊκή εμπειρία (...) Οι φαρμακοποιοί είναι πάροχοι υπηρεσιών και φροντίδας υγείας με επίκεντρο τους ασθενείς, γιατί είναι αρμόδιοι και εύκολης πρόσβασης επαγγελματίες υγείας, και αποδεδειγμένα μειώνουν την επιβάρυνση της υγειονομικής περίθαλψης», είπε ο Β. Σερέτης, πρόεδρος του ΕΦΕΧ, και έριξε το βάρος στη «στενή συνεργασία» με τις ομόλογες ευρωπαϊκές οργανώσεις υπό την ομπρέλα της Πανευρωπαϊκής Οργάνωσης Αυτοθεραπείας (AESGP), όσο και με την Πανευρωπαϊκή Οργάνωση Φαρμακοποιών (PGEU).
Υπενθυμίζεται ότι από το 2012 η PGEU και η AESGP έχουν υπογράψει Σύμφωνο Συνεργασίας με αντικείμενο «την αύξηση των δυνατοτήτων των πολιτών στην αυτοθεραπεία, "ενισχύοντας" το ρόλο του φαρμακοποιού και αναπτύσσοντας τα φαρμακεία σε... Κέντρα Υγείας»! Δηλαδή, το φαρμακείο θα αναλαμβάνει να παρέχει - έναντι αμοιβής - «υπηρεσίες» Πρωτοβάθμιας Υγείας! Συγχρόνως, με τα παραπάνω «καλοπιάνονται» οι φαρμακοποιοί για να αποδεχτούν την απελευθέρωση του επαγγέλματός τους και την αύξηση του ανταγωνισμού...
Οσο για την ευρωπαϊκή εμπειρία με την οποία... «πρέπει να εναρμονιστούμε», αυτή ήρθε στο εν λόγω συνέδριο από τη Daphne Lecomte - Somaggio, διευθύντρια της Γαλλικής Ενωσης Φαρμακοβιομηχανίας (AFIPA), και είναι αποκαλυπτική: «Η ανάπτυξη της αυτοφροντίδας αποτελεί αναγκαιότητα για την αναδιοργάνωση του συστήματος Υγείας. Το 60% των Γάλλων πολιτών είναι έτοιμο να αναλάβει από μόνο του τα έξοδα προκειμένου να αντιμετωπίσει ελαφρά προβλήματα υγείας. Το 80% των Γάλλων που χρησιμοποίησαν ΜΗΣΥΦΑ έπειτα από τη συμβουλή του φαρμακοποιού, έγιναν καλά χωρίς να χρειαστεί η επίσκεψη στο ιατρείο. Οι Γάλλοι γιατροί πιστεύουν ότι σχεδόν το 45% των ασθενών που βλέπουν θα μπορούσαν οι ίδιοι να γιατρέψουν το πρόβλημα, ακολουθώντας τις συμβουλές ενός φαρμακοποιού. Από το 2007 στο Γαλλικό Εθνικό Σύστημα Υγείας ο αριθμός των γιατρών έχει μειωθεί κατά 10,3% και συνεχίζει να μειώνεται».
Επικίνδυνη «λύση» και συμβιβασμός με την απώλεια δικαιωμάτων
Στα παραπάνω αποτυπώνονται οι στρατηγικοί στόχοι και κατευθύνσεις του κεφαλαίου και της ΕΕ για μείωση του «κόστους», για μείωση των κρατικών και ασφαλιστικών δαπανών στην Υγεία. Για λογαριασμό αυτής της στρατηγικής, μπαίνουν στον «κόφτη» τα αυτονόητα, όπως είναι η πρόληψη, η εξέταση και η διάγνωση από αρμόδιο γιατρό, οι διαγνωστικές εξετάσεις, η χορήγηση κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος, ακόμη και για κάποιο ήπιο πρόβλημα.
Εκεί ακριβώς αποσκοπεί και η βαθιά αντιδραστική και επικίνδυνη «αυτοθεραπεία». Στην αποδοχή και στη συναίνεση με αυτήν την πολιτική, με τις μεγάλες ελλείψεις που αυτή προκαλεί σε υποδομές, προσωπικό και εξοπλισμό των δημόσιων μονάδων Πρωτοβάθμιας Υγείας. Στη συναίνεση και τον εγκλωβισμό σε αυτήν τη στρατηγική της ΕΕ, του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του, που μειώνει την κρατική ευθύνη για την Υγεία και τη χρηματοδότηση των αντίστοιχων υπηρεσιών, μετατρέποντας την υγεία των εργαζομένων και του λαού σε «ατομική ευθύνη» και απογειώνοντας το κόστος που πέφτει στις πλάτες τους.
Σε μια εποχή με τεράστια πρόοδο της επιστήμης, των τεχνικών μέσων, με σύγχρονα φάρμακα, με πολυπληθές εξειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, αντί ο λαός να απολαμβάνει καθολική πρόσβαση στη σύγχρονη πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση, καλείται να συμβιβαστεί με την οπισθοδρόμηση μισό αιώνα πίσω, όταν οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα δε γνώριζαν γιατρό αλλά ο «θεός» του χωριού ήταν ο φαρμακοποιός και «η κυρά μας η μαμή», ελλείψει επιστημονικής γνώσης, υποδομών και εξειδικευμένου προσωπικού...
Ε. Τζ.
