Σε κάθε στιγμή της ιστορίας, οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν τα ναρκωτικά για να επηρεάσουν την διάθεση τους, την σχέση με τον εαυτό τους, την σχέση με τον κόσμο. Στην αρχή, τα ναρκωτικά χρησιμοποιήθηκαν για λόγους τελετουργίας, μαγείας, ιατρικής κλπ. Με την βιομηχανική επανάσταση στην Δύση, η χρήση των ναρκωτικών απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το πλαίσιο των τελετουργιών που είχαν οδηγήσει στην χρήση τους. Τα ναρκωτικά παίρνουν τον χαρακτήρα κοινωνικού φαινομένου που αφορά συνολικά την δομή και την λειτουργία των σημερινών κοινωνιών.
Είναι λοιπόν το κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό, γεωγραφικό πλαίσιο που καθορίζουν την παραγωγή διακίνηση και χρήση ναρκωτικών ουσιών. Αυτό το πλαίσιο,από εποχή σε εποχή ήταν και είναι διαφορετικό. Στην Δύση, η ιστορία των ναρκωτικών όπως την ξέρουμε σήμερα, ξεκινάει με την δυστυχία των φτωχών.
Από την αρχαιότητα στον καπιταλισμό
Η χρήση των ψυχοτρόπων ουσιών ξεκινάει, τουλάχιστον, από την αρχαιότητα. Όποια και να ήταν τα χρησιμοποιούμενα ναρκωτικά, η χρήση τους δεν ήταν ποτέ ουδέτερη. Ο γεωγραφικός χώρος και χρόνος καθόριζαν πάντα με σημαντικό τρόπο τις διάφορες χρήσεις των ναρκωτικών ουσιών.
