Για τις διοργανώσεις των Μουντιάλ του 2018 και του 2022 σε Ρωσία και Κατάρ, αντίστοιχα, μέχρι σήμερα έχουν ακουστεί πολλά.... Και οι δύο βρέθηκαν στο προσκήνιο της διεθνούς ειδησεογραφίας για αρκετούς λόγους. Από τις αποκαλύψεις για διαφθορά παραγόντων της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας, που φέρεται να χρηματίστηκαν από τις δύο χώρες προκειμένου να τις υπερψηφίσουν μέχρι τις εκατόμβες εργατών στα έργα του Κατάρ εξαιτίας των άθλιων συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, συνθέτεται το κάδρο των όσων σχετίζονται με τις δύο διοργανώσεις. Φυσικά, για το ζήτημα των νεκρών εργατών, όπως έχει φανεί μέχρι τώρα, δεν έχει ιδρώσει το... αυτί τόσο των αρμοδίων της οργανωτικής επιτροπής του Κατάρ όσο και της ίδιας της διοργανώτριας FIFA αφού δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο, με τον αριθμό τους να αυξάνεται και τις συνθήκες να παραμένουν άθλιες. Αντίθετα, για το θέμα των λεγόμενων σκανδάλων χρηματισμού εδώ και μια διετία σηκώθηκε ένα τσουνάμι εξελίξεων στις τάξεις της διοίκησης του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, που έφερε αλλαγές σε πρόσωπα ακόμα και στην κορυφή της πυραμίδας. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που αρκετές φορές μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας είδαν σενάρια και φήμες μέχρι και για αφαίρεση της διοργάνωσης από τις συγκεκριμένες χώρες. Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, κάτι τέτοιο όχι μόνο παρέμεινε φημολογία αλλά αποδείχθηκε ότι δεν υπήρξε ούτε καν ως σκέψη.
Αγορές ...γη της Επαγγελίας για πολυεθνικές
Στο σημερινό οικοδόμημα του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, δομημένου με τις λογικές του κέρδους που ορίζουν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, η κάθε απόφαση δεν μπορεί παρά να τις υπηρετεί. Ετσι, μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί η ανάληψη (παρά την όποια ψηφοφορία) των συγκεκριμένων διοργανώσεων από τις δύο χώρες σε σχέση με το τι πρόκειται να προσφέρουν οι αγορές τους στα κέρδη όσων εμπλέκονται με τις διοργανώσεις (πολυεθνικές, χορηγοί, FIFA, τηλεοπτικά δικαιώματα κ.τ.λ.). Και οι δύο συγκεκριμένες αγορές αναμένεται, βάσει των υπολογισμών, να είναι από τις πλέον παραγωγικές στον τομέα των κερδών, ολοκληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα οκταετές πλάνο της FIFA, από το 2004, με τη διοργάνωση της Βραζιλίας, που σκοπό είχε τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση του προϊόντος «Μουντιάλ».
Με βάση αυτό θα ήταν τουλάχιστον αφελές να πιστέψει κάποιος ότι εξαιτίας των όποιων σκανδάλων διαφθοράς ή ακόμα και των συνθηκών «σκλαβιάς» στα έργα του Κατάρ οι συγκεκριμένες διοργανώσεις θα άλλαζαν έδρα. Αλλωστε, στην πρώτη περίπτωση, που αφορά τις όποιες αποκαλύψεις, μπορεί η αστική ειδησεογραφία να τα ονομάζει σκάνδαλα, ωστόσο δεν είναι τίποτε άλλο παρά απόρροια των αδυσώπητων λογικών και των πρακτικών που επικρατούν στο ίδιο το οικοδόμημα για το κυνήγι του κέρδους. Βέβαια, παρά τις όποιες αλλαγές προσώπων - κυρίως όταν τα πράγματα ξεφύγουν πολύ και κινδυνεύει το «προϊόν» με απαξίωση - το φαινόμενο συνεχίζει να υπάρχει γιατί επικρατούν οι γενικότερες λογικές του συστήματος. Αυτές οι λογικές, η επιδίωξη του μέγιστου κέρδους για τις πολυεθνικές είναι που οδηγούν στη «θυσία» τους εργάτες στα έργα του Κατάρ (όπως άλλωστε συμβαίνει και σε άλλους τομείς της ζωής). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι παρά τα όποια κακώς κείμενα, τα σχέδια όχι μόνο προχωράνε χωρίς παρέκκλιση αλλά κυρίως το ζητούμενο για πολυεθνικές, διοργανωτές να... ρέει το χρήμα, επιτυγχάνεται. Αυτό αποδεικνύεται από τις εξελίξεις που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα στις δύο περιπτώσεις.
ΡΩΣΙΑ 2018: Τα κρατικά ταμεία ...σώζουν τα σχέδια
Μπορεί τον προηγούμενο χρόνο από πλευράς ρωσικής κυβέρνησης να διατυμπανιζόταν η μείωση των εξόδων για τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 2018, ωστόσο στην πραγματικότητα μόνο αυτό δεν συμβαίνει. Την τελευταία διετία, σύμφωνα με αναφορές Ρώσων κυβερνητικών αξιωματούχων, υπήρξε μείωση σε δαπάνες που δεν σχετίζονταν άμεσα με την ίδια τη διοργάνωση (π.χ. κατασκευή πολυτελών ξενοδοχείων) προκειμένου να μειωθεί το κόστος. Ωστόσο, πρόσφατα, η Οργανωτική Επιτροπή του Μουντιάλ ανακοίνωσε την αύξηση της κρατικής επιχορήγησης για την προετοιμασία κατά 325 εκατ. δολάρια. Μάλιστα, καμία επίσημη πηγή της ρωσικής κυβέρνησης δεν εξήγησε ακριβώς το λόγο για την κίνηση αυτή, την ώρα που γινόταν λόγος για μείωση των δαπανών. Πλέον, το συνολικό κόστος της διοργάνωσης, ενάμιση χρόνο πριν από την πραγματοποίησή της, έφθασε σε ένα ποσό περίπου 11 δισ. δολαρίων, το 55% από το οποίο προέρχεται από χρηματοδότηση της ρωσικής κυβέρνησης. Ας σημειωθεί ωστόσο πως όσον αφορά ειδικά την περίπτωση του Μουντιάλ της Ρωσίας οι πληροφορίες θέλουν τη FIFA αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα στην υλοποίηση του πλάνου της για επίτευξη του αρχικού στόχου όσον αφορά τον αριθμό των χορηγών. Και αυτό γιατί αρκετές πολυεθνικές είναι αυτές που για προφανείς λόγους, που σχετίζονται με το προφίλ τους (και τον όποιο αντίκτυπο θα έχει στα κέρδη τους), αποφεύγουν να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο Μουντιάλ με βάση τα όσα έχουν προηγηθεί.
ΚΑΤΑΡ 2022: Πακτωλός εκατομμυρίων για τα αιματοβαμμένα έργα
«Δε θέλουμε να βάφουμε τα γήπεδα όταν αρχίσουν να έρχονται οι ομάδες...». Με αυτή τη χιουμοριστική ατάκα ο υπουργός Οικονομικών του Κατάρ προσπάθησε να διαφημίσει πρόσφατα τα ποσά που δαπανά η χώρα του προκειμένου τα πάντα να είναι έτοιμα σε εύλογο χρονικό διάστημα, πριν από την επίσημη έναρξη της διοργάνωσης. Και πόσα είναι αυτά; Οπως αποκάλυψε, η χώρα του ξοδεύει κοντά 500 εκατ. δολάρια τη βδομάδα σε έργα υποδομής, με το ποσό αυτό να καλύπτει από την κατασκευή γηπέδων μέχρι τα έργα γενικότερης υποδομής, όπως δρόμοι, αεροδρόμια κ.λπ. Οπως διευκρινίστηκε μάλιστα, οι δαπάνες αναμένεται να συνεχιστούν με το σημερινό ρυθμό μέχρι τουλάχιστον το 2021. Μάλιστα, ο αξιωματούχος του Κατάρ υπογράμμισε πως τα συγκεκριμένα ποσά είναι προστατευμένα από τις όποιες περικοπές υπάρχουν μέχρι σήμερα στον προϋπολογισμό της χώρας ως αποτέλεσμα των διακυμάνσεων που υπήρξαν στην τιμή του πετρελαίου που είναι το βασικό προϊόν του Κατάρ. Συνολικά οι δαπάνες για τη συγκεκριμένη διοργάνωση, που κατέχει την πρωτοτυπία ότι θα διεξαχθεί χειμώνα, με απόφαση της FIFA (λόγω των υψηλών θερμοκρασιών το καλοκαίρι), τόσο στα άμεσα έργα όσο και στις υπόλοιπες υποδομές αναμένεται να φθάσουν τα 200 δισ. δολάρια. Απ' την πλευρά τους οι διοργανωτές τονίζουν ότι τα περισσότερα χρήματα θα απορροφηθούν στις γενικότερες υποδομές του κράτους. Και όλα αυτά τη στιγμή που αυξάνονται συνεχώς οι θάνατοι εργατών στα έργα και υπάρχουν δεκάδες καταγγελίες για τις συνθήκες σκλαβιάς των εργατών που δουλεύουν σε αυτά.
