Δεν μπορώ να το καταλάβω. Το χρήμα να μη φέρνει χρήμα. Το χρήμα από μόνο του δε φέρνει χρήμα. Αυτό είπα. Χρειάζεται την εργασία. Κάν' το λιανά. Βάλε όσα ευρώ έχεις κάτω από το μαξιλάρι σου. Δεν έχω. Πες ότι έχεις. Αιώνες να περάσουν, δε θα αυξηθούν ούτε κατά μία πεντάρα. Κατάλαβες;
Πώς βγαίνει, τότε, το χρήμα; Αντε ρε, απ' τη μηχανή βγαίνει. Ας είχα μηχανή που θα 'κοβε χρήμα και θα σου 'λεγα, ξεκάρφωτα μπήκε στην κουβέντα ένας κι όλοι γελάσαμε. Περνάμε την ώρα μας. Με σοφά και κουτά λόγια. Ο,τι μπορούμε.
Επιμένω. Να μου εξηγήσεις, πώς γίνεσαι πλούσιος, ξανάφερε την κουβέντα στα ίσα της. Θα στο πω απλά. Ο πλούτος βγαίνει απ' την απλήρωτη εργασία. Mε κοροϊδεύεις. Οποιος δουλεύει πληρώνεται.
Πληρώνεται; τον ρώτησε. Δεν πληρώνεται; Εσύ τι λες; Εγώ λέω πως πληρώνεται. Το μεροκάματό του. Και πάτσισε αυτός που πλήρωσε; Πάτσισε. Δηλαδή πήρε ό,τι πλήρωσε; Ναι. Δεν έβγαλε διάφορο; Αν δεν έβγαλε διάφορο, μουρμούρισε, γιατί να πληρώσει μεροκάματο; Ναι, έβγαλε διάφορο, απάντησε στο τέλος και ζήτησε τσιγάρο.
Το άναψε. Πίκρα η νικοτίνη, όπως και η ζωή του. Είμαστε σε καλό δρόμο, τον ησύχασε. Αυτό το διάφορο, που είπες, είναι η απλήρωτη εργασία. Απ' αυτήν βγαίνει το κέρδος, όπως το λένε. Τα λεφτά, που λες εσύ.
Ηταν ζεστή η νύχτα, που συνεχίζει να μικραίνει. Στον κάμπο το τρακτέρ ποτίζει με το καρούλι. Ξέρουμε ποια ώρα θα πάμε για αλλαγή. Είναι κρίμα να ποτίζεις την ημέρα και να εξατμίζεται το νερό. Το πονάμε το νερό. Δεν το φτιάχνουμε εμείς. Η λειτουργία της φύσης το δίνει. Το έκαναν κι αυτό εμπόρευμα. Ολα εμπόρευμα...
Ξέρεις τι μου είπες; Μου είπες πως το διάφορο είναι κλοπή. Δεν είναι; Εάν δεν πληρώνει όλο το αποτέλεσμα της εργασίας, λέω κι εγώ πως είναι κλοπή. Οπως κλέβουν κι εμάς, όταν πουλάμε τα προϊόντα. Η κλοπή όμως είναι έγκλημα. Γιατί δεν τιμωρείται ο κλέφτης; ρώτησε. Γιατί είναι νόμιμη κλοπή. Δε μιλάω άλλο μαζί σου, είπε θυμωμένα και του γύρισε την πλάτη.
Σηκώθηκε. Πήρε ένα ποτήρι τσίπουρο . Κοίταξε τον ουρανό. Ο πλούτος του. Ο γαλαξίας και η Μεγάλη Αρκτος που στριφογυρίζει με κέντρο τον Πολικό Αστέρα. Το φεγγάρι έχει βασιλέψει από ώρα. Είναι στο πρώτο τέταρτο.
Γύρισε στη θέση του. Μιλάω σοβαρά. Γιατί με κοροϊδεύεις; Την αλήθεια σου λέω. Την απλή αλήθεια. Ο πλούτος είναι από νόμιμη κλοπή. Πώς καθορίζονται τα μεροκάματα, οι μισθοί; Με νόμο, με συλλογικές συμβάσεις. Ακριβώς. Καταλαβαίνεις τώρα το σύνθημα νόμος είναι το δίκιο του εργάτη; Και του φτωχού αγρότη, συμπλήρωσε.
Χωρίσαμε. Ωρα ν' αλλάξουμε το καρούλι. Η Πούλια μάς συντροφεύει. Ο Αυγερινός ξύπνησε. Μέχρι να νιφτεί, κάτι να τσιμπήσει, θα 'ρθει η ώρα της δικής του βάρδιας. Βιγλάτορας του ήλιου. Του γνέφει κι ανατέλλει. Το χωριό θα ξυπνήσει. Κι εμείς θα συνεχίσουμε στο χωράφι. Κλεφτά, στο τρακτέρ, παίρνουμε έναν υπνάκο.
