ΑΠΟ https://atexnos.gr
Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Με πλήθος νέων προγραμμάτων μπήκε ο Οκτώβρης στις μικρές οθόνες μας. Νέα σήριαλ, νέα τηλεπαιχνίδια, νέα κυνήγια ταλέντων. Απ’ όλα έχει ο τηλεοπτικός «μπαξές» καλώντας μας να ζήσουμε μαζί του, να ξεχάσουμε τα προβλήματα της καθημερινότητας και να συμπάσχουμε με τους παίκτες στα «παιχνίδια επιβίωσης»,να κλάψουμε με τις περιπέτειες των ηρώων των «κοινωνικών σήριαλ»,να φανατιστούμε με τα ανερχόμενα ταλέντα στα ανάλογα παιχνίδια…
Η πλύση εγκεφάλου στην Ελληνική κοινωνία με όλα αυτά τα reality, καλά κρατεί ,στον βωμό της τηλεθέασης και του χρήματος μηχανεύονται τα πάντα, ακόμα και τον εξευτελισμό την ίδιας την προσωπικότητας κάποιων παιδιών (που αρκετά έχουν πράγματι ταλέντο) που προσδοκούν άλλα. Στα ριάλιτι οι πρωταγωνιστές αποτελούν το πιόνι των οικονομικά ισχυρών που ελέγχουν τα κανάλια, οι οποίοι προσφέρουν ένα τηλεοπτικό θέαμα στο κοινό, ενώ η προσωπική επιτυχία των «νικητών» είναι τόσο εφήμερη που πριν ακόμα προλάβουν να τη γευτούν, έχουν ήδη ξεχαστεί.
Όταν το 1971 βλέπαμε το μέλλον που μας ετοίμαζαν στην ταινία Κουρδιστό Πορτοκάλι του Stanley Kubrick , πιστεύαμε ότι ήταν όλα υπερβολικά, εδώ και χρόνια όμως είναι η σύγχρονη τηλεοπτική πραγματικότητα που τα κάνει πράξη. Μία από τις σκηνές της είχε το περίφημο πείραμα («τεχνική Ludovico»). Σ ’αυτό ο πρωταγωνιστής Αλεξ εξαναγκάζεται να παρακολουθήσει αποτρόπαιες σκηνές στο πλαίσιο της θεραπείας αποστροφής, δεμένος στην καρέκλα απέναντι από την οθόνη και με τα μάτια του υποχρεωτικά ανοιχτά. Σε όλη τη σκηνή, τα μάτια του ηθοποιού Malcolm McDowell (που υποδύθηκε τον Άλεξ) κρατούνται ανοιχτά με κλειδαριές βλεφάρων που χρησιμοποιούνται σε λεπτές οφθαλμολογικές επεμβάσεις με τη βοήθεια μάλιστα και πραγματικού γιατρού στις συγκεκριμένες σκηνές ,στο γύρισμά τους!
Αυτό το πείραμα μας καλούν οι μεγαλοκαναλάρχες να το παρακολουθούμε μαζικά όλοι μας για όλο το 24ωρο. Δίχως όμως πλέον να χρειάζεται να μας δέσουν ή να μας κρατήσουν τα μάτια ανοιχτά. Λες και δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να καταναλώνουμε τα όποια τηλε-σκουπίδια παράγουν. Μας θέλουν «μοιραίους και άβουλους», μόνιμους κάτοικους του καναπέ, μαζικούς καταναλωτές των «τηλεοπτικών τους προϊόντων» και μάλιστα αγόγγυστα.
Η τηλεόραση ήταν και είναι βασικό εργαλείο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης σ’ ένα πλατύ πεδίο ιδεολογικών ζητημάτων. Χειραγωγεί και διαπλάθει, παραπληροφορεί και καλλιεργεί ψευδαισθήσεις αλλά και στάσεις και τρόπος ζωής. Χαράζει συνειδητά στα μυαλά των ανθρώπων στερεότυπα πνευματικού και υλικού πολιτισμού Είναι τελικά ένα τεράστιο όπλο στα χέρια του κεφαλαίου.
Και μπορεί να μην μας υποχρεώνει κανείς να δούμε δια της βίας – όπως τον Άλεξ στο Κουρδιστό Πορτοκάλι – ένα πρόγραμμα που δεν μας εκφράζει ή μας προσβάλλει από αισθητική άποψη. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε κανάλι ή και να κλείσουμε την τηλεόραση. Ακόμη καλύτερα, μπορούμε να σηκωθούμε από τον καναπέ και να κάνουμε κάτι πιο ενδιαφέρον αν και τα περιθώρια π.χ άλλων ποιοτικών τηλεοπτικών προγραμμάτων έχουν απελπιστικά στενέψει.
Μήπως ήλθε η ώρα πέρα από τηλεοπτικά “γούστα” να πάρουμε την ζωή μας αλλιώς λέγοντας όχι «σε όσα κάνουν κουρέλια τα όνειρα μας;” Μήπως ήλθε η ώρα να ανοίξουμε επιτέλους τις σελίδες ενός ποιοτικού βιβλίου, να πάμε σε μία ποιοτική θεατρική παράσταση ή να δούμε μία κινηματογραφική ταινία, να παρακολουθήσουμε μία συναυλία; ‘Οι εστίες της πνευματικής αντίστασης υπάρχουν, ας βοηθήσουμε με τη στάση μας να γίνουν πυρκαγιά!
