Σε κινητοποιήσεις προχωρούν οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία με αφορμή και το «πρόγραμμα μεταβατικών εφημεριών»
H πληρότητα στις 500 ψυχιατρικές κλίνες των γενικών και ψυχιατρικών νοσοκομείων ξεπερνά το 140% και σε ορισμένα, όπως ο «Ευαγγελισμός», το 200%. Ψυχικά ασθενείς στοιβάζονται σε ράντζα. Τα 6 από τα 9 ψυχιατρικά νοσοκομεία πανελλαδικά έχουν κλείσει ή υπολειτουργούν και απειλούνται με κλείσιμο στο πλαίσιο της λεγόμενης «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης».
Ολόκληρες περιοχές στην Ελλάδα μένουν ακάλυπτες και οι ασθενείς στην καλύτερη περίπτωση μεταφέρονται στα εναπομείναντα ψυχιατρικά νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, με τεράστιο οικονομικό και ψυχολογικό κόστος για τις οικογένειές τους. Κατεσταλμένοι και διεγερτικοί ασθενείς είναι δίπλα - δίπλα, λόγω ανυπαρξίας ειδικών χώρων για την κάθε περίπτωση. Πολλοί έφηβοι νοσηλεύονται σε Ψυχιατρικές Κλινικές Ενηλίκων εξαιτίας της ανυπαρξίας κατάλληλων δομών, ενώ οι Ψυχογηριατρικές δομές και δομές Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης είναι ανύπαρκτες.
«Βασικός μας στόχος (...) να επανεκκινήσουμε την "Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση" με όρους δημόσιου συστήματος Υγείας και φροντίδας επικεντρωμένης στον άνθρωπο και τις ανάγκες του», ισχυρίστηκε στη διάρκεια εκδήλωσης, που έγινε πρόσφατα για το θέμα, ο υπουργός Υγείας Ανδ. Ξανθός.
Εννοώντας ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ θα συνεχίσει το έργο των προκατόχων της, υλοποιώντας την ευρωενωσιακή πολιτική για την «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση», που σημαίνει: Παραπέρα πετσόκομμα της ήδη πενιχρής κρατικής χρηματοδότησης για τις δημόσιες μονάδες Ψυχικής Υγείας, μεταφέροντας κι αυτό το κόστος στις πλάτες των οικογενειών. Συντήρηση της υποστελέχωσης και διεύρυνση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Βάθεμα της εμπορευματοποίησης και ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και στο χώρο της Ψυχικής Υγείας.
Επιβαρύνεται η ήδη άσχημη κατάσταση
Ωστόσο, τα προβλήματα που έχουν προκύψει από τη μέχρι τώρα πορεία της «Μεταρρύθμισης» είναι πολλά και το υπουργείο Υγείας, προκειμένου να τα διαχειριστεί και να μπαλώσει όπως - όπως τα κενά που δημιουργεί η πολιτική της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης των δημόσιων μονάδων Ψυχικής Υγείας, «πετάει δουλειά» από το ένα νοσοκομείο στο άλλο, μέσω του «προγράμματος μεταβατικών εφημεριών» (υποτίθεται ότι θα διαρκέσει έως τις 31/12/2018).
Σύμφωνα με την πρόταση του υπουργείου: Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία Αττικής (ΨΝΑ) Δαφνί και Δρομοκαΐτειο επιβαρύνονται με επιπλέον εφημερίες. Διαμορφώνονται τρεις ομάδες εφημερίας για τις Ψυχιατρικές Κλινικές των Γενικών Νοσοκομείων, μία για το κέντρο της Αθήνας, μία για τα Δυτικά Προάστια και τον Πειραιά και μία για τις νότιες συνοικίες της Αθήνας και τα Νότια Προάστια. Εντάσσονται πλήρως στο πρόγραμμα των εφημεριών το «Αιγινήτειο» και η Ψυχιατρική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου «Αττικόν» για ακούσιες νοσηλείες (εισαγγελική παρέμβαση).
Η συγκεκριμένη πρόταση έρχεται να πυροδοτήσει ακόμη περισσότερο την ήδη επικίνδυνη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί για εργαζόμενους και ασθενείς, καθώς δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες προσλήψεις εξειδικευμένων νοσηλευτών, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες κτιριακές υποδομές.
Το ήδη υπάρχον ιατρικό - νοσηλευτικό προσωπικό είναι ελάχιστο, οι γιατροί ήδη κάνουν άπειρες εφημερίες και οι νοσηλευτές «χτυπούν» διπλοβάρδιες τη μια μετά την άλλη. Στην πραγματικότητα, γίνεται το επόμενο βήμα στην προώθηση των στρατηγικών κατευθύνσεων της ΕΕ, της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων, του κλεισίματος των δημόσιων ειδικών - ψυχιατρικών νοσοκομείων, του κατακερματισμού των δομών Ψυχικής Υγείας.
Δεν τηρούνται ούτε τα στοιχειώδη μέτρα
Η κυβερνητική εξαγγελία προκάλεσε την άμεση αντίδραση των εργαζομένων στο νοσοκομείο «Αττικόν», οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει αλλεπάλληλες κινητοποιήσεις, καθώς δεν πληρούνται οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδιασμού.
«Με την αλλαγή στο πρόγραμμα των εφημεριών δεν λύνονται τα καίρια προβλήματα. Πολύ περισσότερο που στο "Αττικό" δεν τηρούνται τα στοιχειώδη μέτρα για την ασφαλή εφημέρευση του προσωπικού και την περίθαλψη των ψυχιατρικών ασθενών. Είναι μάλλον "παράλογες" οι απαιτήσεις για πρόσληψη 5 ανδρών νοσηλευτών, έναν αξιοπρεπή ασφαλή χώρο υποδοχής των ασθενών και τη συνέχεια της λειτουργίας εξειδικευμένων ιατρείων που κάποια είναι τα μοναδικά στη χώρα. Το δούλεμα των Διοικήσεων πάει σύννεφο, είναι συνένοχες μαζί με την κυβέρνηση. Η οργάνωση του αγώνα για τα στοιχειώδη είναι καθήκον των εργαζομένων, μαζί με την πάλη για πρόληψη, θεραπεία, αποκατάσταση και υψηλού επιπέδου ψυχιατρική φροντίδα», δηλώνει στον «Ριζοσπάστη» ο Γιώργος Σιδέρης, γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων και μέλος του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ.
Αν και οι διεκδικήσεις των εργαζομένων αφορούν τα αυτονόητα, το υπουργείο και η διοίκηση του νοσοκομείου απαντούν ότι «η εφημερία θα πραγματοποιηθεί έτσι κι αλλιώς και θα ...δούμε τι θα γίνει στο μέλλον». Ομως και πριν λίγες μέρες, το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να προσθέσει μια επιπλέον εφημερία και στο Θριάσιο Νοσοκομείο, το οποίο με τη σειρά του «υποφέρει» από την έλλειψη προσωπικού, η πληρότητα είναι πάνω από 100%, τα οφειλόμενα ρεπό στους 15 νοσηλευτές (από τους οποίους μόνο οι δύο έχουν ειδικότητα ψυχιατρικής νοσηλείας) έχουν φτάσει τα 450, οι γιατροί δουλεύουν 36 ώρες σερί χωρίς ρεπό...
Κάτω από το όριο ασφαλείας η λειτουργία του ΨΝΑ Δαφνί
Η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, όπου οι εργαζόμενοι έχουν «γονατίσει» λόγω της εντατικοποίησης της δουλειάς τους, οι συνθήκες εργασίας είναι επισφαλείς για τους ίδιους και τους ασθενείς. Πριν λίγες μέρες, οι εργαζόμενοι στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ) Δαφνί πραγματοποίησαν κινητοποίηση και στάση εργασίας, καθώς η χρόνια υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση έχουν οδηγήσει την κατάσταση στο απροχώρητο. Στο πλεύρο τηε βρέθηκε οΔήμαρχος Χαϊδαρίου, Μιχάλης Σελέκος.
Μόνο το ΨΝΑ Δαφνί εφημερεύει δύο φορές τη βδομάδα, εισάγει 25 ασθενείς σε κάθε εφημερία, περίπου 225 το μήνα, σχεδόν 2.700 εισαγωγές ανά έτος, με το 60% να είναι ακούσιες. Την περίοδο της κρίσης έχουν αυξηθεί τα περιστατικά νέων εισαγωγών στο Δαφνί και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εργαζομένων, το ποσοστό των νέων εισαγωγών που γίνεται στις εφημερίες μέχρι σήμερα έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 25%.
Την ίδια ώρα, ο προϋπολογισμός του ΨΝΑ έχει πέσει πάνω από το 50% (το 2010 ο προϋπολογισμός ήταν 25 εκατομμύρια ευρώ, το 2016 ήταν 12 εκατομμύρια ευρώ, από το 2015 έχει μειωθεί τουλάχιστον 3 εκατομμύρια, ενώ το κονδύλι αφορά και τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες του θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης «18 ΑΝΩ»).
Το απαιτούμενο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων καλύπτει μόλις το 50%, τα κενά επιχειρείται να μπαλωθούν από εργαζόμενους (ΙΔΟΧ, ΙΔΑΧ, ΟΑΕΔ κ.ά.) με ημερομηνία λήξης, τη στιγμή που οι ανάγκες είναι διαρκείς, πάγιες και χρόνο με το χρόνο αυξάνονται.
Συγκεκριμένα, τα τελευταία 7 χρόνια αποχώρησαν 507 εργαζόμενοι και από το 2007 έχουν προσληφθεί μόλις 7. Η τραγική υποστελέχωση που επικρατεί σήμερα στο ΨΝΑ Δαφνί - και έχει οδηγήσει το προσωπικό στην επαγγελματική εξουθένωση (αντιμετωπίζοντας παράλληλα προβλήματα υγείας από ορθοπεδικά μέχρι ισχαιμικά επεισόδια) και τους ασθενείς να μην απολαμβάνουν τις υπηρεσίες θεραπείας και αποκατάστασης που τους αξίζουν - αποτυπώνεται στα εξής στοιχεία:
Στη Νοσηλευτική Υπηρεσία, από τις 1.173 οργανικές θέσεις υπηρετούν 507 μόνιμοι και 143 ΙΔΑΧ, έχοντας ως αποτέλεσμα να δουλεύουν στη βάρδια 1 - 2 νοσηλευτές και να έχουν στην ευθύνη τους 35 - 40 ασθενείς, όπου εκτός από νοσηλευτική φροντίδα κάνουν παράλληλα και τον τραπεζοκόμο, τον κλητήρα, τον δεσμοφύλακα. Στην Ιατρική Υπηρεσία, από τις 111 οργανικές θέσεις υπηρετούν 60 μόνιμοι και 6 επικουρικοί. Στην Τεχνική Υπηρεσία, από τις 129 οργανικές θέσεις υπηρετούν 21. Στη Διοικητική Υπηρεσία, από τις 477 οργανικές θέσεις υπηρετούν 139 μόνιμοι και 91 ΙΔΑΧ.
Συνωστισμός ασθενών σε λειψές κλίνες
Στο χώρο του ΨΝΑ Δαφνί υπάρχουν περίπου 400 ασθενείς στις κλινικές του νοσοκομείου και 600 στις εξωτερικές δομές του. Κάθε κλινική έχει 9 τρίκλινα δωμάτια, σύνολο 27 κρεβάτια. Η πληρότητα είναι στο 140%, αφού σε όλες τις κλινικές έχουν τοποθετηθεί ράντζα ενώ κάποιες κλινικές έχουν ράντζα και έξω από τα δωμάτια. Η αναλογία ασθενών - νοσηλευτών καθιστά αδύνατο να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του ασθενή σε ό,τι αφορά τη φροντίδα, τη θεραπεία, την αποκατάσταση, αλλά και η ανάγκη του νοσηλευτή να δουλεύει σε ανθρώπινες συνθήκες. Οι εξωτερικές δομές του ΨΝΑ (οικοτροφείο, ξενώνες κ.ά.) λειτουργούν κάτω από το όριο του προσωπικού ασφαλείας, με έναν νοσηλευτή σε κάθε βάρδια, 6 νοσηλευτές συνολικά σε κάθε ξενώνα.
Τραπεζοκόμες δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα, οπότε το νοσηλευτικό προσωπικό πέραν της νοσηλείας αναλαμβάνει και τη σίτιση και την ενυδάτωση του ασθενή και ταυτόχρονα πρέπει να μεριμνούν για την ασφάλεια των ασθενών (να μην κοπούν με μαχαίρι, να μην αυτοτραυματιστούν κ.ά. περιστατικά που μπορούν να συμβούν ανά πάση στιγμή).
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτήν τη στιγμή όλες οι ψυχιατρικές κλινικές δέχονται, λόγω της έλλειψης αντίστοιχων δομών, περιστατικά όπως αυτισμός, νοητική στέρηση, για τα οποία απαιτούνται άλλου τύπου εξειδικευμένες υπηρεσίες.
«Το ζήτημα για το ΨΝΑ Δαφνί δεν είναι η μια παραπάνω εφημερία που μπαίνει. Μακάρι να είχαμε προσωπικό και να εφημερεύουμε κάθε μέρα, αλλά να γίνει όπως πρέπει. Τα όσα λέει και υλοποιεί η κυβέρνηση στο όνομα της υποτιθέμενης "αποασυλοποίησης" εξυπηρετούν τις ΜΚΟ (ξεπερνούν τις 100) και τα επιχειρηματικά συμφέροντα που λυμαίνονται και το χώρο της Ψυχικής Υγείας. Προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες πετώντας δουλειά από το ένα νοσοκομείο στο άλλο χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις, χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό και χωρίς τους απαιτούμενους χώρους, με προοπτική τη μεταφορά του κόστους στους ασθενείς και τις οικογένειές τους», δήλωσε ο Σταύρος Καλαρίτης, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στο ΨΝΑ Δαφνί.
Επισημαίνει ακόμα την ανάγκη να πραγματοποιηθεί έρευνα που θα μελετήσει γεωγραφικά, πληθυσμιακά, επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και πάνω σε αυτά να σχεδιαστεί κεντρικά ένα ολοκληρωμένο, αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν δίκτυο δομών και υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που θα καλύπτει όλο το φάσμα από την πρώιμη διάγνωση και πρόληψη μέχρι τη θεραπεία και την αποκατάσταση.
Ε. Τζ.
