ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ
«Τομή» σε αντιλαϊκή κατεύθυνση
Το νομοσχέδιο για τη «Μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας» είναι ένα ακόμα «προαπαιτούμενο» για το οποίο θα αξιολογηθεί η κυβέρνηση από τους «θεσμούς» και τους επιχειρηματικούς ομίλους. Συνδέεται με τον «καημό» τους να διαμορφωθεί ακόμα πιο φτηνή εργατική δύναμη, για να τονώσουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του κεφαλαίου.
Ολοι αυτοί που προσκυνάνε τον «εθνικό στόχο» της αναθέρμανσης της καπιταλιστικής οικονομίας συναινούν ότι ο τομέας της Υγείας γενικότερα και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) ειδικότερα, αποτελούν πεδίο περικοπών των δαπανών και των παροχών από το κράτος και τον ΕΟΠΥΥ. Θέλουν να περιοριστούν στο ελάχιστο, τόσο όσο να διατηρεί η εργατική δύναμη την ικανότητά της να μπαίνει στην παραγωγή προς εκμετάλλευση.
Το νομοσχέδιο, πράγματι, αποτελεί «τομή» στον τομέα της ΠΦΥ, αλλά σε αντιλαϊκή κατεύθυνση, αφού είναι «κομμένο και ραμμένο» να υπηρετεί τους παραπάνω στόχους. Πρόκειται για «τομή» - στην κατεύθυνση των αντιλαϊκών μέτρων των προηγούμενων κυβερνήσεων - που ανέλαβε να υλοποιήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι κυβέρνηση και κόμματα που στηρίζουν την ανάπτυξη με ατμομηχανή τους επιχειρηματικούς ομίλους, προσπαθούν να συγκαλύψουν τη στρατηγική τους σύμπλευση σε δευτερεύουσες αντιπαραθέσεις, σε ζητήματα «ικανότητας» και «αποτελεσματικότητας» υλοποίησης αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι το «τσουνάμι» των περικοπών στις κρατικές παροχές υπηρεσιών Υγείας, τα πλαφόν και η αύξηση των πληρωμών από τους ασθενείς, οι καταργήσεις, συγχωνεύσεις δημόσιων μονάδων ΠΦΥ, οι τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό και εξοπλισμό, συνοδεύτηκαν από τα κόμματα αυτά με επιχειρηματολογία «καρμπόν», όπως το κριτήριο της «σχέσης κόστους - οφέλους», ο «εξορθολογισμός των δαπανών», η «αντιμετώπιση της σπατάλης», το «νοικοκύρεμα», η «ηθικοποίηση του συστήματος Υγείας» κ.λπ. Πρόκειται για μια καλά επεξεργασμένη επιχειρηματολογία που ενοχοποιεί ακόμα και τις ελάχιστες κρατικές παροχές, στηρίζει την ανταποδοτικότητα και την ατομική ευθύνη.
Ελάχιστες και ανεπαρκείς υπηρεσίες... «καθολικά και ισότιμα»
Η κυβέρνηση προπαγανδίζει ότι τα λαϊκά στρώματα θα «απολαύσουν» ένα «ολοκληρωμένο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα παρέχει υπηρεσίες Υγείας καθολικές και ισότιμες για όλους». Η «καθολικότητα» και η «ισότιμη πρόσβαση» που ισχυρίζεται ότι εξασφαλίζει η κυβέρνηση δεν σημαίνει τίποτα άλλο από το ότι... καθολικά και ισότιμα τα λαϊκά στρώματα θα έχουν δωρεάν ελάχιστες και ανεπαρκείς υπηρεσίες ΠΦΥ. Υπηρεσίες και παροχές που είναι σε όλο και μεγαλύτερη διάσταση από τις τεράστιες δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνολογίας, της παραγωγικότητας, από την ύπαρξη ενός σχετικά μεγάλου αριθμού υγειονομικών όλων των ειδικοτήτων.
Η κυβέρνηση προβάλλει τη δημιουργία των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤοΜΥ) ως μια επιπλέον «δομή» που αποκεντρώνει και ενισχύει ακόμα περισσότερο το δημόσιο σύστημα ΠΦΥ. Αυτές οι μονάδες θα απαρτίζονται από έναν Γενικό Γιατρό ή Παθολόγο και Παιδίατρο, που θα αποτελούν τον οικογενειακό γιατρό στους ενήλικες και τα παιδιά. Επίσης, θα υπάρχει ένας νοσηλευτής και ένας διοικητικός υπάλληλος. Η κάθε μία ΤοΜΥ θα έχει στην ευθύνη της 10.000 - 15.000 άτομα και θα εργάζονται σε δύο βάρδιες, από τις 8 π.μ. έως τις 10 μ.μ.
Με βάση τον αριθμό και τη σύνθεση αυτών των ΤοΜΥ, μόνο σαν αστείο ακούγεται ο ισχυρισμός της κυβέρνησης ότι θα παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης, προαγωγής της υγείας στην οικογένεια, στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς, στους χρόνιους πάσχοντες, προγραμματισμένη φροντίδα ενηλίκων και παιδιών, κατ' οίκον νοσηλεία, εκτίμηση ψυχικών νόσων, αντιμετώπιση οξέων προβλημάτων υγείας, καταγραφή επιδημιολογικών στοιχείων και πολλά άλλα που αναφέρονται στο νομοσχέδιο.
Ποιος θα τα κάνει όλα αυτά; Ο ένας Γενικός Γιατρός ή Παθολόγος μαζί με τον νοσηλευτή και τον διοικητικό για 2.000 τουλάχιστον ενήλικα άτομα; Ο ένας Παιδίατρος που θα έχει στην ευθύνη του 1.500 βρέφη και παιδιά; Ο ένας Οδοντίατρος που προβλέπεται να υπάρχει στο Κέντρο Υγείας θα ασκεί υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας σε δεκάδες χιλιάδες πληθυσμού που αντιστοιχούν στην περιοχή ευθύνης του; Το μοναδικό «Κεντρικό Διαγνωστικό Εργαστήριο» που «μπορεί» να υπάρχει σε κάθε Διεύθυνση Υγειονομικής Περιφέρειας, και αν υπάρχει «μπορεί» και να εφημερεύει, θα καλύπτει τις ανάγκες δεκάδων και εκατοντάδων χιλιάδων του πληθυσμού μιας περιοχής;
Τα Κέντρα Υγείας που προβλέπεται να «ιδρυθούν» με την αλλαγή της ταμπέλας των ΠΕΔΥ, ποιες ανάγκες ΠΦΥ θα καλύπτουν όταν δεν υπάρχουν γιατροί βασικών ειδικοτήτων, εργαστήρια κ.λπ. και μάλιστα θα εφημερεύουν και το βράδυ; Πολύ περισσότερο που οι γιατροί αυτών των Κέντρων Υγείας θα εφημερεύουν και στο νοσοκομείο αναφοράς και επιπλέον θα συμμετέχουν και στα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων, προκειμένου να τονωθούν οι εισπράξεις, πουλώντας υπηρεσίες στους ασθενείς. Κατά τα άλλα, έχει το θράσος η κυβέρνηση να ισχυρίζεται ότι μεροληπτεί υπέρ της χρηματοδότησης των δημόσιων μονάδων Υγείας. Με αυτό εννοεί τις πληρωμές, άμεσες και έμμεσες, από τις λαϊκές οικογένειες όχι μόνο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Υγεία αλλά και στις δημόσιες μονάδες.
Ποιους κοροϊδεύει η κυβέρνηση όταν με τα παραπάνω δεδομένα οι γιατροί στις παραπάνω δομές είναι ζήτημα εάν θα προλαβαίνουν ακόμα και να συνταγογραφούν και το πολύ - πολύ να κάνουν και κάποια στοιχειώδη εξέταση;
Ο εκμεταλλευτικός χαρακτήρας του καπιταλισμού αντίθετος με την πρόληψη για το λαό
Η κυβέρνηση προπαγανδίζει ότι οι ΤοΜΥ αποτελούν επιπλέον ενίσχυση της δημόσιας ΠΦΥ. Πρόκειται για κοροϊδία, διότι αυτό θα ίσχυε εάν αποτελούσαν αποκεντρωμένες μονάδες ενός αναπτυγμένου κρατικού συστήματος ΠΦΥ με επαρκή σε αριθμό, σε στελέχωση και εξοπλισμό Κέντρων Υγείας που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης, εξειδικευμένα κατά φύλο, ηλικία, πάθηση, έγκαιρα και αποτελεσματικά κοντά στον τόπο κατοικίας, σπουδών, άθλησης, εργασίας κ.λπ. Κάτι τέτοιο, όμως, όχι μόνο δεν υπάρχει αλλά αντίθετα με το κυβερνητικό σχέδιο ενισχύεται ως καρικατούρα και υποκατάστατο «σύστημα» ΠΦΥ.
Η κυβέρνηση συχνά αναφέρει ότι τα χάλια που υπάρχουν στην ΠΦΥ οδηγούν τους ασθενείς στα νοσοκομεία, αλλοιώνοντας το δευτεροβάθμιο χαρακτήρα τους. Την ίδια στιγμή, με το νομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση νοσοκομείου στην Κάρπαθο με το κλείσιμο όμως του Κέντρου Υγείας που υπάρχει και τη μεταφορά του προσωπικού στη νέα μονάδα. Ουσιαστικά, δίνει το «σινιάλο» στο λαό ότι ή θα έχει Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ή Νοσοκομειακή όχι όμως και τα δύο μαζί. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ιδιαίτερες γνώσεις για να αντιληφθεί ότι οι γιατροί στο νέο νοσοκομείο, που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν επείγουσες ή προγραμματισμένες εισαγωγές, να περιθάλψουν τους νοσηλευόμενους και να εφημερεύσουν, λίγο έως καθόλου θα μπορούν να ασχοληθούν με τις ανάγκες της ΠΦΥ. Δεν πρόκειται για κυβερνητικό «λάθος» ή ανεπαρκή εκτίμηση. Αντανακλάται η συνολική αντίληψη και πολιτική όσον αφορά την Υγεία από το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Δηλαδή, ότι η ανάπτυξη της ΠΦΥ που ο βασικός της πυρήνας είναι η πρόληψη και πριν απ' όλα πρέπει να απευθύνεται στους υγιείς πριν αρρωστήσουν, είναι ανεπίτρεπτο «κόστος» και «σπατάλη». Εδώ, βέβαια, κόβουν παροχές και αυξάνουν τις πληρωμές στους ασθενείς, προκειμένου να «κοστίζουν» λιγότερο στο κράτος και στα ασφαλιστικά ταμεία, θα «ξοδευτούν» για τους υγιείς;
Ο εκμεταλλευτικός χαρακτήρας αυτού του κοινωνικού οικονομικού συστήματος είναι σε αντίθεση με την ουσία της ΠΦΥ για τα λαϊκά στρώματα, δηλαδή την Πρόληψη. Οταν στο πλαίσιο της καπιταλιστικής οικονομίας επιδεινώνονται συνολικά οι όροι ζωής της εργατικής τάξης, των λαϊκών οικογενειών, στα ζητήματα σίτισης, στέγασης, συνθηκών δουλειάς, με τεράστια ανεργία, μείωση μισθών και συντάξεων, περικοπή των διακοπών, στέρηση της θέρμανσης κ.λπ., δηλαδή όταν επιδεινώνονται όλοι οι όροι που συνιστούν τους παράγοντες φθοράς της υγείας του λαού, για ποια προάσπιση και προαγωγή της υγείας μιλάει η κυβέρνηση στο νομοσχέδιο που έφερε;
Η κυβέρνηση στην πρώτη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή μίλησε για «αλλαγή της φιλοσοφίας του δημόσιου συστήματος Υγείας για την πρόληψη (...) ότι η κουλτούρα της πρόληψης προωθείται για πρώτη φορά με οργανωμένο τρόπο».
Πράγματι, έχει δίκιο η κυβέρνηση να διεκδικεί τα εύσημα από τους επιχειρηματικούς ομίλους που στηρίζει και την «πατρότητα» μιας αντιλαϊκής μεταρρύθμισης που δεν κατάφεραν οι προηγούμενοι. Διότι θα υλοποιηθεί με πιο οργανωμένο τρόπο η κατεύθυνση της ΕΕ για μια Πρόληψη που η ευθύνη του κράτους θα περιορίζεται στο επίπεδο των... «συμβουλών» για την αξία της ποιότητας της ζωής, της διατροφής, της άσκησης κ.λπ., αλλά που όλα αυτά θα αποτελούν ατομική ευθύνη του εργαζόμενου και της οικογένειάς του να τα εξασφαλίσει. Πρόκειται για χοντρό δούλεμα, από τη μια με τα μέτρα που ήδη έχει προωθήσει η κυβέρνηση να μετατρέπονται οι τόποι δουλειάς σε κόλαση για τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, με τα ωράρια, το τρέξιμο, την ορθοστασία κ.λπ., και από την άλλη να καθιερώνει με το νομοσχέδιο την 30ή Σεπτέμβρη σαν «Ημέρα Μυοσκελετικής Υγείας»! Είναι βέβαιο ότι θα βρεθούν αρκετοί «φιλάνθρωποι» επιχειρηματίες - «υγιείς» τους λέει η κυβέρνηση - να στηρίξουν την ημέρα αυτή αφού όλες οι υπόλοιπες θα είναι δικές τους.
Στην «αλλαγή της φιλοσοφίας» εντάσσεται και η αλλαγή του τρόπου που θα γίνεται «η αγορά υπηρεσιών Υγείας», ανάγοντας σε κρίκο τον οικογενειακό γιατρό, ο οποίος θα λειτουργεί σαν «κόφτης», ώστε πρακτικά να διασφαλίζει - και μάλιστα έναντι ποινής - ότι αυτά που θα «στοιχίζει» ο ασφαλισμένος δεν θα υπερβαίνουν το όριο των πετσοκομμένων προϋπολογισμών. Τα θεραπευτικά, διαγνωστικά και φαρμακευτικά «πρωτόκολλα», η ηλεκτρονική κάρτα υγείας είναι τα εργαλεία που ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί και τώρα θα εφαρμοστούν εκτεταμένα για την τήρηση των «δημοσιονομικών στόχων».
Πάλη για δωρεάν σύστημα ΠΦΥ που να ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες
Αυτή η αντιλαϊκή μεταρρύθμιση πρέπει να απορριφθεί από το λαό στο δρόμο του αγώνα και της διεκδίκησης για την πλήρη ανάπτυξη ενός κρατικού και απολύτως δωρεάν συστήματος Υγείας και ΠΦΥ, με Κέντρα Υγείας και περιφερειακά ιατρεία, με πλήρη στελέχωση σε γιατρούς όλων των ειδικοτήτων και οικογενειακούς γιατρούς, με υγειονομικούς όλων των κλάδων και σύγχρονο εξοπλισμό που να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες των λαϊκών οικογενειών όλο το 24ωρο, όλες τις μέρες του χρόνου.
Οι διεκδικήσεις αυτές και η πάλη για να κατακτηθούν να εντάσσονται στην προοπτική βαθύτερων ανατροπών στην οικονομία και την κοινωνία, για μια ανάπτυξη που όλες οι σύγχρονες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας θα μπαίνουν στην υπηρεσία της λαϊκής υγείας, δωρεάν και καθολικά, διασφαλισμένες από την εργατική εξουσία μέσω του κράτους της.
