Η επίθεση στα εργασιακά άρχισε
Φαίνεται πως η επίσκεψη Γιούνκερ σηματοδοτεί αυτό που φοβόμασταν: η εκταμίευση της επόμενης δόσης και, φυσικά, η σχετική αξιολόγηση θα εξαρτηθούν από την πρόοδο που θα έχουμε κάνει στην μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Για να το πούμε με απλά λόγια, το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κατεδαφίσουμε όποιο εργατικό δικαίωμα έχει μείνει ακόμη όρθιο.
Βέβαια, η αριστερή μας κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει αδιαμαρτύρητα σε μια τέτοια κατεδάφιση. Ήδη άρχισαν οι διακηρύξεις των κόκκινων γραμμών και από τα μεγαλόσχημα στελέχη και από τις δευτεράντζες. Μόνο που όλοι αυτοί που κόπτονται και που θα συνεχίσουν να κόπτονται τις επόμενες εβδομάδες υπέρ των εργαζομένων, δεν ακούγονται και πολύ πειστικοί. Για παράδειγμα, αυτοί είναι που στις αρχές της χρονιάς, συμφωνώντας με τις ευρωενωσιακές επιδιώξεις, ψήφισαν τον Ν. 4359/2016 (ΦΕΚ Α' 5/20-01-2016) "Κύρωση Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη", στο άρθρο 6 του οποίου διαβάζουμε: "με σκοπό την διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις τα μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα εργαζομένων και εργοδοτών στην συλλογική δράση, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην απεργία με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που θα μπορούσαν να προκύψουν από συλλογικές συμβάσεις που είχαν υπογραφή στο παρελθόν". Και για όποιον δεν κατάλαβε, η αριστερή κυβέρνηση επαναφέρει το άρθρο 32 του αλήστου μνήμης νόμου Ν.330/1976, με το οποίο η κυβέρνηση Καραμανλή είχε θεσπίσει το δικαίωμα των εργοδοτών στην ανταπεργία (λοκ-άουτ) και την απεργοσπασία.
Ο επί Σαμαρά υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης είχε δηλώσει πως η εργατική νομοθεσία τής χώρας μας χρειάζεται εκσυγχρονισμό γιατί είναι γεμάτη με κατάλοιπα σοβιετικού τύπου. Με τους απανωτούς εργατοκτόνους νόμους της τελευταίας πενταετίας έχουν ήδη καταλυθεί δικαιώματα και κατακτήσεις για τα οποία οι εργαζόμενοι έδωσαν αγώνες και έχυσαν αίμα επί σειρά δεκαετιών. Εδώ θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τι απομένει ακόμη όρθιο ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για την επόμενη επίθεση, η οποία είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως θα κορυφωθεί τον Σεπτέμβριο:
(α) Απεργία
Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ κλπ) πιέζουν την κυβέρνηση να ορίσει πως για να είναι μια απεργία νόμιμη πρέπει να έχει ψηφιστεί από γενική συνέλευση νόμιμης επαγγελματικής οργάνωσης και να έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της και όχι μόνο των παρισταμένων. Ουσιαστικά, αυτή η διάταξη καταργεί τις απεργίες. Για να γίνει απεργία π.χ. στα Lidl, πρέπει να γίνει γενική συνέλευση όπου να μαζευτούν εργαζόμενοι από όλη την χώρα ώστε η πρόταση για απεργία να συγκεντρώσει τις ψήφους πάνω από το 50% των εργαζομένων.
(β) Ανταπεργία
Ανταπεργία (λοκ-άουτ) λέγεται η απεργία τού εργοδότη. Πώς απεργεί ο εργοδότης; Κλείνει την επιχείρησή του για όσο διάστημα θέλει, αρνούμενος να αφήσει τους εργαζόμενούς του να δουλέψουν, άρα χωρίς να τους πληρώνει. Κι επειδή ο εργοδότης μπορεί να αντέξει μήνες χωρίς δουλειά αλλά οι εργαζόμενοι όχι, η απειλή ενός μακρόχρονου λοκ-άουτ αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο πίεσης στα χέρια της εργοδοσίας προκειμένου να περνάει τα μέτρα που επιθυμεί. Μέχρι τώρα, η μόνη περίοδος κατά την οποία η ανταπεργία ήταν νόμιμη, ήταν η εξαετία ισχύος τού καραμανλικού νόμου 330/1976 (καταργήθηκε με τον ν. 1264/1982).
(γ) Απολύσεις
Σήμερα, μόνο επιχειρήσεις με λιγώτερους από 20 εργαζομένους μπορούν να απολύουν όσους θέλουν. Επιχειρήσεις με 20-150 εργαζομένους απολύουν μέχρι 6 άτομα τον μήνα και επιχειρήσεις με πάνω από 150 εργαζομένους απολύουν 5% (με όριο τους 30) τον μήνα. Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοσία ζητούν την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων, με ταυτόχρονη δραστική μείωση των αποζημιώσεων, οι οποίες θεωρούνται ως υπερβολικές. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη εισαγγελική πρόταση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου σε προσφυγή τής Lafarge (ΑΓΕΤ Ηρακλής), σύμφωνα με την οποία, αν δεν αφήσουμε μια επιχείρηση να απολύσει όσους νομίζει, εμποδίζουμε την αναδιάρθρωσή της κι έτσι κινδυνεύουν να χάσουν την δουλειά τους κι εκείνοι που δεν επρόκειτο να απολυθούν.
(δ) Δώρα εορτών και επιδόματα αδειών
Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι τα έχουν ήδη ξεχάσει αυτά εδώ και χρόνια. Τώρα, στα πλαίσια της... ίσης μεταχείρισης επιδιώκεται η κατάργησή τους και στον ιδιωτικό τομέα. Λέγεται ότι το μόνο που συζητάει η κυβέρνηση είναι η κατάργηση να ισχύσει για όσους μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας ενώ για τους παλιούς εργαζομένους θα γίνει επιμερισμός του 13ου και του 14ου μισθού στους υπόλοιπους 12. Πρόκειται για φόλα, δεδομένου ότι από την επόμενη μέρα θα αρχίσουν απολύσεις των παλιών εργαζομένων και αντικατάστασή τους με νέους.
(ε) Ευέλικτη εργασία
Πρόκειται για θεσμοθέτηση μορφών εργασίας που θυμίζουν σκλαβιά αλλά έχουν ήδη επεκταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τέτοιες μορφές εργασίας είναι τα περίφημα mini jobs (δουλειά δύο-τριών ωρών, η οποία δεν γεννάει εισόδημα πάνω από δυο-τρία κατοστάρικα τον μήνα), τα συμβόλαια μηδενικών ωρών (η επιχείρηση μπορεί να σε απασχολήσει όσες ώρες θέλει, όποτε θέλει και αν θέλει, ακόμα και καθόλου επί έναν μήνα, πληρώνοντας μόνο τις πραγματικές ώρες απασχόλησης) κλπ. Τελευταία, οι "θεσμοί" έρριξαν την ιδέα τής μικροεργασίας: δουλειά για λίγες μέρες, με χαμηλότερο μεροκάματο από το νόμιμο και χωρίς ασφάλιση.
(στ) Διετίες - Τριετίες
Μπορεί οι διετίες και οι τριετίες να έχουν παγώσει νομοθετικά "μέχρι να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη" αλλά δεν έχουν καταργηθεί. Επειδή, λοιπόν, θεσμοί και εργοδοσία εκτιμούν ότι η αμοιβή της εργασίας στην Ελλάδα είναι απράδεκτα υψηλή και μειώνει την ανταγωνιστικότητά μας, ζητούν την κατάργηση διετιών και τριετιών ώστε να μειωθούν οι μισθοί σε πιο ανταγωνιστικά επίπεδα.
(ζ) Κόστος εργασίας
Πάντα με γνώμονα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, σχεδιάζονται τέρατα και σημεία, όπως η μείωση της αμοιβής της υπερωριακής απασχόλησης, η κατάργηση της προσαύξησης της αμοιβής για δουλειά τις Κυριακές ή τις αργίες και η πλήρης ελευθερία των επιχειρήσεων να ορίζουν τον εργάσιμο χρόνο σε βάθος έτους και όχι ημέρας, εβδομάδας ή μήνα.
[Να εξηγήσουμε λίγο αυτό το τελευταίο, παίρνοντας ως παράδειγμα έναν εργαζόμενο που δουλεύει κανονικά 48 εβδομάδες τον χρόνο. Με νόμιμη 40ωρη εργασία, ο εργαζόμενος δουλεύει 1920 ώρες. Αυτό που επιδιώκεται με την συγκεκριμένη "μεταρρύθμιση" είναι να μπορεί η επιχείρηση να τον απασχολεί όσο και όποτε θέλει, ακόμη και εφτά δεκατετράωρα την εβδομάδα, αρκεί να μη περάσει τις 1920 ώρες ετησίως. Έτσι, η επιχείρηση εξασφαλίζει δωρεάν υπερωριακή απασχόληση κατά τις περιόδους που υπάρχει φόρτος εργασίας.]
(η) "Μη μισθολογικό" κόστος
Ήδη έχει αρχίσει η σπέκουλα ότι στην χώρα μας οι εργοδοτικές εισφορές είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Κι όσο περισσότερο προωθείται το σύστημα των "τριών πυλώνων" στην ασφάλιση, τόσο περισσότερο ανοίγει ο δρόμος για μείωσή τους, με ορίζοντα την τελική κατάργηση. Πάντα προς όφελος της ανταγωνιστικότητας...
2012: Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος και ο υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχουν
κάθε λόγο να είναι χαρούμενοι αφού συμφώνησαν να μη πειραχτούν οι... συνδικαλιστικές συντάξεις.
Όπως είπα στην αρχή, όλα αυτά δεν είναι παρά προσωπικές εκτιμήσεις. Το ότι εύχομαι να πέφτω έξω δεν αναιρεί την βεβαιότητά μου ότι τον Σεπτέμβριο θα γίνουμε μάρτυρες του πιο καραμπινάτου ξεβρακώματος της κυβέρνησης από κάθε αριστερό τσίτι που θα της έχει απομείνει. Ήδη ο υπουργός εργασίας συνέστησε "επιτροπή εμπειρογνωμόνων", η οποία άρχισε χτες διερευνητικές συναντήσεις με εργατικές και εργοδοτικές οργανώσεις. Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς ώστε να μη καταλαβαίνει ότι η επίθεση άρχισε. Όσοι, λοιπόν, δεν θέλουμε να πιαστούμε εξαπίνης, έχουμε υποχρέωση να προετοιμαζόμαστε για σκληρή μάχη.
Βέβαια, η αριστερή μας κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει αδιαμαρτύρητα σε μια τέτοια κατεδάφιση. Ήδη άρχισαν οι διακηρύξεις των κόκκινων γραμμών και από τα μεγαλόσχημα στελέχη και από τις δευτεράντζες. Μόνο που όλοι αυτοί που κόπτονται και που θα συνεχίσουν να κόπτονται τις επόμενες εβδομάδες υπέρ των εργαζομένων, δεν ακούγονται και πολύ πειστικοί. Για παράδειγμα, αυτοί είναι που στις αρχές της χρονιάς, συμφωνώντας με τις ευρωενωσιακές επιδιώξεις, ψήφισαν τον Ν. 4359/2016 (ΦΕΚ Α' 5/20-01-2016) "Κύρωση Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη", στο άρθρο 6 του οποίου διαβάζουμε: "με σκοπό την διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις τα μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα εργαζομένων και εργοδοτών στην συλλογική δράση, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην απεργία με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που θα μπορούσαν να προκύψουν από συλλογικές συμβάσεις που είχαν υπογραφή στο παρελθόν". Και για όποιον δεν κατάλαβε, η αριστερή κυβέρνηση επαναφέρει το άρθρο 32 του αλήστου μνήμης νόμου Ν.330/1976, με το οποίο η κυβέρνηση Καραμανλή είχε θεσπίσει το δικαίωμα των εργοδοτών στην ανταπεργία (λοκ-άουτ) και την απεργοσπασία.
Ο επί Σαμαρά υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης είχε δηλώσει πως η εργατική νομοθεσία τής χώρας μας χρειάζεται εκσυγχρονισμό γιατί είναι γεμάτη με κατάλοιπα σοβιετικού τύπου. Με τους απανωτούς εργατοκτόνους νόμους της τελευταίας πενταετίας έχουν ήδη καταλυθεί δικαιώματα και κατακτήσεις για τα οποία οι εργαζόμενοι έδωσαν αγώνες και έχυσαν αίμα επί σειρά δεκαετιών. Εδώ θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τι απομένει ακόμη όρθιο ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για την επόμενη επίθεση, η οποία είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως θα κορυφωθεί τον Σεπτέμβριο:
(α) Απεργία
Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ κλπ) πιέζουν την κυβέρνηση να ορίσει πως για να είναι μια απεργία νόμιμη πρέπει να έχει ψηφιστεί από γενική συνέλευση νόμιμης επαγγελματικής οργάνωσης και να έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της και όχι μόνο των παρισταμένων. Ουσιαστικά, αυτή η διάταξη καταργεί τις απεργίες. Για να γίνει απεργία π.χ. στα Lidl, πρέπει να γίνει γενική συνέλευση όπου να μαζευτούν εργαζόμενοι από όλη την χώρα ώστε η πρόταση για απεργία να συγκεντρώσει τις ψήφους πάνω από το 50% των εργαζομένων.
(β) Ανταπεργία
Ανταπεργία (λοκ-άουτ) λέγεται η απεργία τού εργοδότη. Πώς απεργεί ο εργοδότης; Κλείνει την επιχείρησή του για όσο διάστημα θέλει, αρνούμενος να αφήσει τους εργαζόμενούς του να δουλέψουν, άρα χωρίς να τους πληρώνει. Κι επειδή ο εργοδότης μπορεί να αντέξει μήνες χωρίς δουλειά αλλά οι εργαζόμενοι όχι, η απειλή ενός μακρόχρονου λοκ-άουτ αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο πίεσης στα χέρια της εργοδοσίας προκειμένου να περνάει τα μέτρα που επιθυμεί. Μέχρι τώρα, η μόνη περίοδος κατά την οποία η ανταπεργία ήταν νόμιμη, ήταν η εξαετία ισχύος τού καραμανλικού νόμου 330/1976 (καταργήθηκε με τον ν. 1264/1982).
(γ) Απολύσεις
Σήμερα, μόνο επιχειρήσεις με λιγώτερους από 20 εργαζομένους μπορούν να απολύουν όσους θέλουν. Επιχειρήσεις με 20-150 εργαζομένους απολύουν μέχρι 6 άτομα τον μήνα και επιχειρήσεις με πάνω από 150 εργαζομένους απολύουν 5% (με όριο τους 30) τον μήνα. Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοσία ζητούν την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων, με ταυτόχρονη δραστική μείωση των αποζημιώσεων, οι οποίες θεωρούνται ως υπερβολικές. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη εισαγγελική πρόταση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου σε προσφυγή τής Lafarge (ΑΓΕΤ Ηρακλής), σύμφωνα με την οποία, αν δεν αφήσουμε μια επιχείρηση να απολύσει όσους νομίζει, εμποδίζουμε την αναδιάρθρωσή της κι έτσι κινδυνεύουν να χάσουν την δουλειά τους κι εκείνοι που δεν επρόκειτο να απολυθούν.
(δ) Δώρα εορτών και επιδόματα αδειών
Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι τα έχουν ήδη ξεχάσει αυτά εδώ και χρόνια. Τώρα, στα πλαίσια της... ίσης μεταχείρισης επιδιώκεται η κατάργησή τους και στον ιδιωτικό τομέα. Λέγεται ότι το μόνο που συζητάει η κυβέρνηση είναι η κατάργηση να ισχύσει για όσους μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας ενώ για τους παλιούς εργαζομένους θα γίνει επιμερισμός του 13ου και του 14ου μισθού στους υπόλοιπους 12. Πρόκειται για φόλα, δεδομένου ότι από την επόμενη μέρα θα αρχίσουν απολύσεις των παλιών εργαζομένων και αντικατάστασή τους με νέους.
(ε) Ευέλικτη εργασία
Πρόκειται για θεσμοθέτηση μορφών εργασίας που θυμίζουν σκλαβιά αλλά έχουν ήδη επεκταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τέτοιες μορφές εργασίας είναι τα περίφημα mini jobs (δουλειά δύο-τριών ωρών, η οποία δεν γεννάει εισόδημα πάνω από δυο-τρία κατοστάρικα τον μήνα), τα συμβόλαια μηδενικών ωρών (η επιχείρηση μπορεί να σε απασχολήσει όσες ώρες θέλει, όποτε θέλει και αν θέλει, ακόμα και καθόλου επί έναν μήνα, πληρώνοντας μόνο τις πραγματικές ώρες απασχόλησης) κλπ. Τελευταία, οι "θεσμοί" έρριξαν την ιδέα τής μικροεργασίας: δουλειά για λίγες μέρες, με χαμηλότερο μεροκάματο από το νόμιμο και χωρίς ασφάλιση.
(στ) Διετίες - Τριετίες
Μπορεί οι διετίες και οι τριετίες να έχουν παγώσει νομοθετικά "μέχρι να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη" αλλά δεν έχουν καταργηθεί. Επειδή, λοιπόν, θεσμοί και εργοδοσία εκτιμούν ότι η αμοιβή της εργασίας στην Ελλάδα είναι απράδεκτα υψηλή και μειώνει την ανταγωνιστικότητά μας, ζητούν την κατάργηση διετιών και τριετιών ώστε να μειωθούν οι μισθοί σε πιο ανταγωνιστικά επίπεδα.
(ζ) Κόστος εργασίας
Πάντα με γνώμονα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, σχεδιάζονται τέρατα και σημεία, όπως η μείωση της αμοιβής της υπερωριακής απασχόλησης, η κατάργηση της προσαύξησης της αμοιβής για δουλειά τις Κυριακές ή τις αργίες και η πλήρης ελευθερία των επιχειρήσεων να ορίζουν τον εργάσιμο χρόνο σε βάθος έτους και όχι ημέρας, εβδομάδας ή μήνα.
[Να εξηγήσουμε λίγο αυτό το τελευταίο, παίρνοντας ως παράδειγμα έναν εργαζόμενο που δουλεύει κανονικά 48 εβδομάδες τον χρόνο. Με νόμιμη 40ωρη εργασία, ο εργαζόμενος δουλεύει 1920 ώρες. Αυτό που επιδιώκεται με την συγκεκριμένη "μεταρρύθμιση" είναι να μπορεί η επιχείρηση να τον απασχολεί όσο και όποτε θέλει, ακόμη και εφτά δεκατετράωρα την εβδομάδα, αρκεί να μη περάσει τις 1920 ώρες ετησίως. Έτσι, η επιχείρηση εξασφαλίζει δωρεάν υπερωριακή απασχόληση κατά τις περιόδους που υπάρχει φόρτος εργασίας.]
(η) "Μη μισθολογικό" κόστος
Ήδη έχει αρχίσει η σπέκουλα ότι στην χώρα μας οι εργοδοτικές εισφορές είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Κι όσο περισσότερο προωθείται το σύστημα των "τριών πυλώνων" στην ασφάλιση, τόσο περισσότερο ανοίγει ο δρόμος για μείωσή τους, με ορίζοντα την τελική κατάργηση. Πάντα προς όφελος της ανταγωνιστικότητας...
2012: Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος και ο υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχουν
κάθε λόγο να είναι χαρούμενοι αφού συμφώνησαν να μη πειραχτούν οι... συνδικαλιστικές συντάξεις. |
Όπως είπα στην αρχή, όλα αυτά δεν είναι παρά προσωπικές εκτιμήσεις. Το ότι εύχομαι να πέφτω έξω δεν αναιρεί την βεβαιότητά μου ότι τον Σεπτέμβριο θα γίνουμε μάρτυρες του πιο καραμπινάτου ξεβρακώματος της κυβέρνησης από κάθε αριστερό τσίτι που θα της έχει απομείνει. Ήδη ο υπουργός εργασίας συνέστησε "επιτροπή εμπειρογνωμόνων", η οποία άρχισε χτες διερευνητικές συναντήσεις με εργατικές και εργοδοτικές οργανώσεις. Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς ώστε να μη καταλαβαίνει ότι η επίθεση άρχισε. Όσοι, λοιπόν, δεν θέλουμε να πιαστούμε εξαπίνης, έχουμε υποχρέωση να προετοιμαζόμαστε για σκληρή μάχη.
