Δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο φωτίζουν καλύτερα ορισμένες «αθέατες» με την πρώτη ματιά πλευρές των εξελίξεων στη Λατινική Αμερική, ιδιαίτερα στη Βολιβία, όπου τις τελευταίες μέρες εξελίσσεται το πραξικόπημα για την αλλαγή κυβέρνησης, με τη στήριξη των ΗΠΑ και άλλων δυνάμεων. Το ενδιαφέρον αυτών των δημοσιευμάτων εστιάζει στον «πόλεμο» για τον ορυκτό πλούτο της Βολιβίας και πιο ειδικά για το λίθιο, ως ένα σημαντικό πεδίο των ανταγωνισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα. Το λίθιο είναι βασικό συστατικό στην κατασκευή μπαταριών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία της ηλεκτροκίνησης και όχι μόνο. Στον τομέα αυτό επενδύουν τεράστια ποσά η Κίνα και οι ΗΠΑ, αλλά και ισχυρές δυνάμεις της ΕΕ, όπως η Γερμανία. Στην εποχή της «πράσινης ανάπτυξης», η Goldman Sachs χαρακτηρίζει το λίθιο ως τη «νέα βενζίνη», εκτιμώντας ότι μια αύξηση της τάξης του 1% στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως θα αυξήσει τη ζήτησή του περισσότερο από 40%. Είναι φανερό επομένως ότι η δέσμευση μεγάλων κοιτασμάτων λιθίου ανά τον κόσμο δίνει ισχυρό προβάδισμα στον ανταγωνισμό. Πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι όλα τα σχέδια που προτάσσουν την ηλεκτρική ενέργεια ως εναλλακτική του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην κίνηση οχημάτων, σχετίζονται με την επίλυση του βασικού προβλήματος της μεγάλης διάρκειας αποθήκευσής της. Γι' αυτόν το λόγο οι «μπαταρίες» και γενικότερα οι συσσωρευτές ηλεκτρικής ενέργειας μπαίνουν στο επίκεντρο αυτών των σχεδίων.
* * *
Η Κίνα ελέγχει σήμερα το μισό περίπου της παγκόσμιας παραγωγής λιθίου, αξιοποιώντας τα δικά της αποθέματα και τα δικαιώματα εξόρυξης που αποσπά με διακρατικές συμφωνίες στο εξωτερικό. Στην Αυστραλία, για παράδειγμα, η κινεζική εταιρεία «Talison Lithium» διαθέτει ορυχεία με τα μεγαλύτερα αποθέματα του πολύτιμου ορυκτού στη χώρα. Η Αυστραλία καλύπτει σήμερα το 75% των αναγκών της Κίνας σε λίθιο και το 40% της παγκόσμιας ζήτησης. Στη Χιλή, η κινεζική «Tianqiis» συμμετέχει με σημαντικό μερίδιο στο κεφάλαιο του μεγαλύτερου παραγωγού λιθίου στον κόσμο, διεκδικώντας μάλιστα να εξαγοράσει πλήρως τον κρατικό κολοσσό. Αν αυτό συμβεί, εκτιμάται ότι «θα αλλάξει τη γεωπολιτική του παγκόσμιου ελέγχου λιθίου», σύμφωνα με εκθέσεις διεθνών οίκων, που παρακολουθούν τη βιομηχανία της εξόρυξης. Η Κίνα βέβαια δεν παίζει σε «άδειο γήπεδο». Στη Χιλή οι ΗΠΑ διατηρούν μεγάλα ποσοστά στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων λιθίου, ενώ και στην Αυστραλία, μια αμερικανική πολυεθνική μοιράζεται με τους Κινέζους την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου ορυχείου!
* * *
Στη Βολιβία, που θεωρείται χώρα με τεράστια αποθέματα λιθίου, η κυβέρνηση Μοράλες υπέγραψε τον περασμένο Φλεβάρη μια «ιστορική», όπως χαρακτηρίστηκε, συμφωνία ανάμεσα στην κρατική εταιρεία παραγωγής λιθίου YLB και την κινεζική «Xinjiang TBEA Group Co Ltd». Η επένδυση αυτή καθιστά την Κίνα τον μεγάλο «παίκτη» στην εκμετάλλευση λιθίου στη Βολιβία και όχι μόνο. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η Κίνα θα μπορεί σε μια δεκαετία να προμηθεύσει με μπαταρίες λιθίου το 60% των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που θα παράγονται σε όλο τον κόσμο! Οι συμφωνίες αυτές είναι αποτέλεσμα των στενών σχέσεων που αναπτύσσει τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Μοράλες με την Κίνα, τη Ρωσία και άλλους ανταγωνιστές των ΗΠΑ, προκαλώντας ανησυχία και δυσαρέσκεια στους Αμερικανούς, που τις βλέπουν ως απειλή για τα στρατηγικά τους συμφέροντα στη Λατινική Αμερική.
* * *
Ενα από τα πολλά ερωτήματα μετά το πραξικόπημα, είναι πώς θα διαχειριστεί η επόμενη κυβέρνηση της Βολιβίας τις συμφωνίες με τους Κινέζους και αν οι ΗΠΑ θα έχουν στο εξής τον πρώτο λόγο στην εκμετάλλευση των πολύτιμων ορυκτών. Σε κάθε περίπτωση, η ανάμειξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο πραξικόπημα αποκαλύπτει τα τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα που διακυβεύονται στην περιοχή, στον ανταγωνισμό με την Κίνα και τη Ρωσία. Φανερώνουν επίσης το μέγεθος των συγκρούσεων πίσω από τη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη», που στηρίζεται στη χρησιμοποίηση νέων, «καθαρότερων» πηγών Ενέργειας έναντι του πιο «βρώμικου» πετρελαίου και των παραγώγων του. Πάνω σ' αυτό το έδαφος εξελίσσεται ένα «σαφάρι» ανάμεσα στους ισχυρότερους παγκόσμιους «παίκτες» για το ποιος θα βάλει στο χέρι πολύτιμα και σπάνια ορυκτά, αυξάνοντας παράλληλα τη γεωπολιτική του επιρροή σε βάρος των ανταγωνιστών του.
* * *
Σίγουρα οι εξελίξεις στη Λ. Αμερική και η πολύμορφη επέμβαση των ΗΠΑ στην περιοχή, με σκοπό την αντιμετώπιση κυβερνήσεων που είχαν άλλους γεωπολιτικούς προσανατολισμούς και επέλεξαν συμμαχίες με ανταγωνιστές τους, δεν αφορούν μόνο ή κυρίως το ζήτημα αυτό, αλλά ευρύτερα στρατηγικά συμφέροντα της ιμπεριαλιστικής δύναμης. Από το παράδειγμα όμως του ανταγωνισμού γύρω από τις «σπάνιες γαίες» γίνεται καθαρό ότι τα συμφέροντα που συγκρούονται είναι πολύ ισχυρά και ότι αυτήν τη σύγκρουση την πληρώνουν ακόμα και με το αίμα τους οι λαοί. Πλούτος δηλαδή που σε συνθήκες κοινωνικής ιδιοκτησίας και κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού θα μπορούσε να είναι ευλογία, γίνεται στο πλαίσιο του καπιταλισμού κατάρα για τους λαούς. Συμπέρασμα χρήσιμο και διαχρονικό σε κάθε ήπειρο και χώρα...
