Το νέο αντεργατικό νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να φέρει η κυβέρνηση για τα Εργασιακά, μπαίνοντας πλέον στην τελική φάση προετοιμασίας για την κατάθεσή του, πρέπει να σημάνει συναγερμό για τους εργαζόμενους.
Τη στιγμή που ήδη τα ωράρια - «λάστιχο», η υποαπασχόληση, η δουλειά με ημερομηνία λήξης και οι δεκάδες «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις τσακίζουν κόκαλα, πολύ περισσότερο στις νέες γενιές εργαζομένων, είναι κατανοητό ότι όταν η κυβέρνηση μιλά για «περισσότερη ευελιξία», όπως έκανε και ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ, αυτό που στοχεύει είναι να μη μείνει πέτρα πάνω στην πέτρα από όσα δικαιώματα έχουν απομείνει στους εργαζόμενους.
Μέσα στη νέα βαθιά οικονομική κρίση «τρέχουν» πιο αποφασιστικά την πάγια αξίωση της μεγαλοεργοδοσίας για παραπέρα ένταση της εκμετάλλευσης, για να μπορεί με ακόμα πιο λυμένα χέρια να εκμεταλλεύεται τον εργαζόμενο όποτε θέλει, για όσο θέλει και όπως θέλει, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της, χωρίς κανέναν περιορισμό και καμία δέσμευση, με τσακισμένους μισθούς και δικαιώματα.
Γι' αυτό ακριβώς το νέο αντεργατικό τερατούργημα που ετοιμάζει η κυβέρνηση, πάνω στις όσες ανατροπές έχουν ήδη προηγηθεί, χτυπά στην καρδιά του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, στο 8ωρο, αυτήν την ιστορική κατάκτηση της εργατικής τάξης με την οποία θέλει να ξεμπερδεύει και τυπικά το μεγάλο κεφάλαιο.
«Απελευθέρωση» των υπερωριών και πλήρες ξεχείλωμα του ωραρίου εργασίας
Σε αυτήν την κατεύθυνση, η κυβέρνηση προωθεί την ουσιαστική «απελευθέρωση» των υπερωριών και το πλήρες ξεχείλωμα του ωραρίου εργασίας, χωρίς καμία επιβάρυνση για την εργοδοσία.
Με δημόσιες τοποθετήσεις και «διαρροές» σε διάφορα ΜΜΕ τα κυβερνητικά στελέχη προετοιμάζουν το έδαφος, προβάλλοντας μάλιστα προκλητικούς ισχυρισμούς, ότι οι ανατροπές στα ωράρια εργασίας θα έχουν δήθεν «εθελοντικό» χαρακτήρα και ότι τάχα «δεν θίγεται το 8ωρο»!
Ηδη η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, την περασμένη βδομάδα, υποδέχθηκε στα κρυφά στο υπουργείο την ηγεσία του ΣΕΒ, προφανώς για να πάρει το «ραβασάκι» για την τελική μορφή που θα πάρουν οι ανατροπές σε βάρος της εργατικής τάξης.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις κυβερνητικές «διαρροές», σχεδιάζεται ο διπλασιασμός του ανώτατου ορίου υπερωριών στη βιομηχανία σε 6μηνιαία βάση, φτάνοντας τις 100 ή ακόμα και τις 120 ώρες. Ταυτόχρονα, θα δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις, στο πλαίσιο της «διευθέτησης», αυτές οι υπερωρίες να μην πληρώνονται με πρόσθετη αμοιβή στον εργαζόμενο, αλλά να «ισοφαρίζονται» με άδεια ή ρεπό σε άλλες περιόδους.
Οι εν λόγω αντεργατικοί σχεδιασμοί αποτυπώθηκαν εξάλλου στις πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ και στη γνωστή έκθεση της «Επιτροπής Πισσαρίδη». Αποτελούν ένα ακόμα βήμα στη συνεχή την τελευταία 20ετία υπονόμευση του 8ωρου και γενικότερα του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, καθώς και στην παραπέρα μείωση της αμοιβής των εργαζομένων που εργάζονται υπερωριακά.
«Υπερ-ρύθμιση» και «περισσότερη ευελιξία»...
Αποτελεί πραγματική πρόκληση για τους εργαζόμενους ο ισχυρισμός της κυβέρνησης και των άλλων επιτελείων του κεφαλαίου ότι απαιτείται «περισσότερη ευελιξία» γιατί δήθεν η αγορά εργασίας είναι «υπερ-ρυθμισμένη» και αυτό μπαίνει εμπόδιο στην προσέλκυση επενδύσεων και την ανάπτυξη.
Για την ανάπτυξη και τα κέρδη του κεφαλαίου οι αντεργατικές ανατροπές όλων των κυβερνήσεων ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ έχουν προσθέσει δεκάδες εργασιακές σχέσεις «ευέλικτης» εκμετάλλευσης, έχουν μετατρέψει την αγορά εργασίας σε «κινούμενη άμμο», σε έναν επικίνδυνο βάλτο, χωρίς ο εργάτης να μπορεί να βρει ένα σταθερό σημείο να σταθεί.
Μιλάνε προκλητικά για «υπερ-ρύθμιση» όταν όλα τα τελευταία χρόνια:
-- Πάνω από το 30% του συνόλου των συμβάσεων είναι μερικής απασχόλησης, με κάτω από 20 ώρες εργασίας τη βδομάδα.
-- Στις νέες συμβάσεις, η μερική και προσωρινή απασχόληση ξεπερνάει σταθερά το 50%, φτάνοντας κατά περιόδους και στο 60%!
-- Οι απολύσεις έχουν «απογειωθεί», με τους εργοδότες να έχουν το «ελεύθερο» για να απολύουν κατά το δοκούν. Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη», αθροιστικά για την περίοδο Γενάρη - Δεκέμβρη 2019, οι απολύσεις έφτασαν τις 2.703.241, όταν το σύνολο των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα στη χώρα μας είναι περίπου 2,2 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν μισθωτοί που κατά τη διάρκεια του έτους απολύθηκαν περισσότερες από μία φορά...
Η ίδια κατάσταση υπάρχει και φέτος και μάλιστα σε συνθήκες πανδημίας, όπου χιλιάδες συμβάσεις εργασίας είναι σε αναστολή και η κυβέρνηση επαίρεται για τα «μέτρα προστασίας» ενάντια στις απολύσεις. Το εξάμηνο Γενάρη - Ιούνη 2020, οι απολύσεις έφτασαν τις 807.007!
Με την ίδια ευκολία που η μεγαλοεργοδοσία μπορεί να προσλαμβάνει και να απαλλάσσεται από εργάτες, χωρίς κανέναν περιορισμό, αξιοποιώντας το ίδιο αντεργατικό νομικό οπλοστάσιο, μπορεί και μέσα στην ίδια επιχείρηση σε άλλους εργαζόμενους να επιβάλλει δίωρα και τρίωρα και σε άλλους 10ωρα και 11ωρα, εξαήμερα και επταήμερα συνεχούς εργασίας.
Οι νέες ανατροπές που σχεδιάζονται στο καθεστώς των υπερωριών, στη βιομηχανία και συνολικότερα, η δυνατότητα για «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας που θα επιτρέπει όχι απλώς την επιμήκυνση του χρόνου εργασίας αλλά και τη δυνατότητα αυτό να γίνεται χωρίς καμία μισθολογική προσαύξηση, οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της εκμετάλλευσης. Η μεγαλοεργοδοσία θα έχει το «ελεύθερο» να κάνει τα ωράρια και τη ζωή των εργαζομένων «ακορντεόν», προσαρμόζοντας το ξεζούμισμά τους στις εκάστοτε ανάγκες της.
Η εν λόγω «διευθέτηση» των ωραρίων, σε συνδυασμό με άλλα «εργαλεία», όπως η γενίκευση και παγίωση της τηλεργασίας, η οποία σβήνει τα όρια ανάμεσα στον εργάσιμο και τον μη εργάσιμο χρόνο, χτυπά την καρδιά των εργατικών δικαιωμάτων.
Το 8ωρο, από σταθερός ημερήσιος χρόνος εργασίας, θα γίνεται στην «καλύτερη» περίπτωση ένας... μέσος όρος σε βάθος 6μήνου ή έτους (ακόμα δηλαδή και αν η μεγαλοεργοδοσία «ισοφαρίζει» δίνοντας ρεπό, άδειες κ.τ.λ., και δεν τα «τρώει» όπως γίνεται στην πράξη), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων.
Στο στόχαστρο μπαίνει ακόμα πιο αποφασιστικά το βασικό δικαίωμα των εργαζομένων να έχουν ένα φυσιολογικό και σταθερό ωράριο εργασίας, να έχουν επαρκή και σταθερή ημερήσια ανάπαυση με βάση τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού, να μπορούν να προγραμματίζουν την προσωπική, οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή και δράση.
Πρώτες στο αντεργατικό στόχαστρο οι νέες γενιές εργαζομένων
Οταν μιλούν για «περισσότερη ευελιξία» τα κυβερνητικά στελέχη, εννοούν ταυτόχρονα το στόχο του κεφαλαίου αυτή η δουλειά - «λάστιχο» να είναι ο αδιαμφισβήτητος κανόνας για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, νέων και παλιότερων, από τον οποίο δεν θα ξεφεύγει κανείς.
Καθόλου τυχαία δεν είναι ούτε η περίοδος που τα σχέδια αυτά μπαίνουν προς εφαρμογή. Μετά από δεκαετίες αντεργατικών παρεμβάσεων, που κλιμακώθηκαν με την προηγούμενη καπιταλιστική κρίση και έχοντας ως όπλο τη μεγάλη ανεργία, οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις τους κατάφεραν να δημιουργήσουν πλέον μια «νέα κατάσταση». Διαμορφώθηκε δηλαδή μια κρίσιμη μάζα εργαζομένων, ειδικά νέων, οι οποίοι μπήκαν στην παραγωγή και στην αγορά εργασίας χωρίς να καλύπτονται από κάποια Σύμβαση Εργασίας, χωρίς να έχουν σταθερή δουλειά, με όρους εργασίας ευμετάβλητους, πολλές φορές χωρίς να έχουν ούτε συνδικαλιστική κάλυψη και εμπειρίες αγώνων ή συνδικαλιστικής δράσης. Σε αυτές τις νέες γενιές εργαζομένων στοχεύει πρωτίστως η νέα επίθεση, από την οποία βέβαια κανένας εργαζόμενος δεν πρόκειται να μείνει ανεπηρέαστος.
Καπιταλιστές και κυβερνήσεις θέλουν να ξεμπερδεύουν μια κι έξω με ό,τι αποτελεί ή ακόμα και θυμίζει εργατικό δικαίωμα. Στο φόντο των τεράστιων επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων, μέσω των οποίων οι εργαζόμενοι με τη δουλειά και το μυαλό τους έχουν απογειώσει την παραγωγικότητα της εργασίας, οι καπιταλιστές επιχειρούν να επιβάλουν εργασιακούς όρους 19ου αιώνα. Τραβάνε την εργατική τάξη σε εργασιακές συνθήκες της εποχής του αραμπά, την ώρα που διαλαλούν ότι η παγκόσμια οικονομία μπαίνει όλο και πιο αποφασιστικά στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, φρένο και εμπόδια στα σχέδια του κεφαλαίου μπορούν να βάλουν μόνο ο αγώνας των ίδιων των εργαζομένων, η άνοδος της οργάνωσής τους και της πάλης τους, η ενίσχυση ενός μετώπου αντίστασης και διεκδίκησης με σημαία τις σύγχρονες εργατικές - λαϊκές ανάγκες. Αυτή η νέα γενιά εργαζομένων, που σήμερα επιχειρούν να τη ρίξουν σε έναν νέο εργασιακό μεσαίωνα, να την εγκλωβίσουν στις μυλόπετρες της πιο σκληρής ταξικής εκμετάλλευσης, έχει καθοριστικό ρόλο να παίξει στην ενίσχυση αυτού του μετώπου, για τη νίκη των εργαζομένων και του λαού.
